شطرنج یک بازی استراتژیک است که برای برنده شدن در آن باید تلاش زیادی کرد. یکی از راه‌های پیروزی در شطرنج، استفاده از تله‌ها یا حیله‌های شطرنج است. در این مقاله، ۱۰ تا از بهترین تله‌های شطرنج را معرفی میکنیم که میتوانید با استفاده صحیح از حیله های شطرنج یا ترفند ها و تله های شطرنج به پیروزی دست یابید.
با آموزش دام در شطرنج میتوانید نحوه بکارگیری آنها را بدانید. به خاطر داشته باشید که هنگام به کارگیری دام‌های شطرنج، سطح رقیبتان را حتماً در نظر بگیرید. اگر فکر می‌کنید حریف شما سطح بالایی ندارد و کم تجربه است، احتمال آنکه در دام شما بیفتد زیاد است.
اما اگر حریف شما قدر است، شاید استفاده از برخی حیله‌های شطرنجی مناسب نباشد. اگر از سطح حریف‌تان کاملا بی‌خبر هستید و می‌خواهید حیله‌های شطرنج را در بازی خود به کار ببندید، بهتر است از تله‌ها و دام‌های با ریسک کمتر استفاده کنید تا اگر حریف‌تان قوی از آب درامد، بازی را از دست ندهید. در ادامه به معرفی و آموزش کامل بهترین تله‌های شطرنج می‌پردازیم.
آشنایی با بهترین تله‌های شطرنج (حیله های شطرنج)
همانطور که گفته شد برای پیروزی در شطرنج راه های بسیاری است، که پیشنهاد ما به شما استفاده از حیله‌ها و تله‌های شطرنج است. این تله‌ها شامل ۱۰ دام برتر شطرنج هستند که جزء بهترین تله‌های شطرنج محسوب میشوند. اکنون به بررسی هر یک از حیله های شطرنج می پردازیم و با آنها آشنا می شویم:
- مات احمقانه
- تله شطرنج روی لوپز ( دام شروع بازی شطرنج )
- دام لگال ( دام شروع بازی شطرنج )
- حیله شطرنج گامبی فیل
- دام لاسکر
- دام قلاب ماهیگیری
- دام مارشال
- حیله شطرنج تاراش
- دام مورتیمر
- تله شطرنج وورزبرگر
۱. مات احمقانه
مات احمقانه یکی از سریع‌ترین و معروف‌ترین مات‌های شطرنج و بهترین حیله های شطرنج است که می توان آن را در دو حرکت اجرا کرد. این تله که جزء بهترین تله‌های شطرنج محسوب میشود، به قدری واضح است که نام “احمقانه” را به آن نسبت داده‌اند. اگر بازیکن دقت نکند، ممکن است در این تله سقوط کند و بازی را در چهار حرکت از دست بدهد.
حرکاتی که به این دام منتهی میشوند به شکل زیر است:
۱. f3 e5
۲. g4 Qh4#
مات ناپلئونی نیز یکی دیگر از بهترین دام های شطرنج است که پیشرفته‌تر از مات احمقانه است و اگر حریف شما، دفاع آن را نداند، میتوانید او را در چهار حرکت مات کنید. این دام با وجود شهرت بالا، بسیاری از نوآموزان را اسیر خود میکند.
اگر می‌خواهید این مات سریع را یاد بگیرید به مقاله آموزش مات ناپلئونی مراجعه نمایید.
۲. تله شطرنج روی لوپز ( دام شروع بازی شطرنج )
این تله، یک حیله شطرنج بسیار زیرکانه در گشایش روی لوپز است که در آن طمع سفید برای یک پیاده، موجب از دست رفتن فیلش میشود:
۱. e4 e5
۲. Nf3 Nc6
۳. Bb5 a6
۴. Ba4 d6
۵. d4 b5
۶. Bb3 Nxd4
با اینکه سفید موقتا یک پیاده از دست داده است، اما پوزیسیون برابر است و سغید نباید برای پس گرفتن پیاده‌اش عجله کند. اما سفید با بی‌دقتی در یک دام ویرانگر میفتد:
۷. Nxd4 exd4
۸. Qxd4 c5
۹. Qd5 Be6
۱۰. Qc6+ Bd7
۱۱. Qd5 c4
سفید مجبور میشود برای دفاع از وزیرش، فیل خود را به سیاه تقدیم کند.
پیشنهاد میکنیم مقاله شروع بازی روی لوپز را مطالعه کنید تا بیشتر با این تله و نحوه بکارگیری آن آشنا شوید.
۳. حیله شطرنج مات لگال ( دام شروع بازی شطرنج )
مات لگال یکی از بهترین تله‌های شطرنج است. این دام با گشایش ایتالیایی طبق حرکات زیر آغاز میشود:
۱. e4 e5
۲. Nf3 Nc6
۳. Bc4 …
تا به اینجا هر دو طرف گشایش خوبی را داشته و حرکات استانداردی انجام داده‌اند. در ادامه داریم:
۳. … d6?!
این حرکت سیاه کمی مشکوک است چرا که مرکز سیاه را تقویت میکند اما او را از گسترش مهره‌های دیگر خود نظیر فیل‌ها عقب می‌اندازد.
۴. Nc3 Bg4
۵. h3 …
همچنان هر دو طرف ثبات پوزیسیونی خود را حفظ کرده‌اند. اما در ادامه سیاه یک اشتباه میکند که حداقل منجر به از دست رفتن یک پیاده‌اش خواهد شد:
۵. … Bh5?
شاید اشتباه سیاه در نگاه اول معلوم نباشد اما با کمی دقت به حرکت فوق‌العاده زیر پی می‌بریم:
۶. Nxe5! …
آیا این واقعا یک حرکت خوب است؟؟ این حرکت باعث از دست رفتن وزیر سفید در ازای یک پیاده میشود!! بله درسته، این حرکت باعث میشود سفید از نظر قوا به شدت عقب بیفتد اما ما به عنوان یک شطرنج‌باز حرفه‌ای باید هدف نهایی بازی (یعنی مات کردن) را در نظر داشته باشیم. سفید با این حرکت زیبا، وزیر خود را قربانی میکند تا حریف خود را در دو حرکت بعد کیش و مات کرده و بازی را از آن خود کند:
۶. … Bxd1??
۷. Bxf7+ Ke7
۸. Nd5#
اما چرا گفتیم حرکت ۵. … Bh5?، حداقل منجر به از دست رفتن یک پیاده سیاه خواهد شد؟ در اینجا که سیاه کیش و مات شد! باید بدانیم که گرفتن وزیر سفید با وجود اینکه بسیار هوس‌انگیز است، حرکت درست نیست! در ادامه بهترین حرکات برای سیاه از حرکت ششم آمده است:
۶. Nxe5 Nxe5
۷. Qxh5 …
شاید از خود بپرسید آیا فیل سفید در (c4) بی‌دفاع نیست؟ پاسخ “بله” است اما… اگر سیاه فیل سفید را بگیرد، سفید می‌تواند با بکارگیری یکی از مهم‌ترین تکنیک‌ها در شطرنج به نام حمله دوگانه سوار از دست رفته خود را جبران کند:
۷. … Nxc4
۸. Qb5+
اگر می‌خواهید این تاکتیک مهم را یاد گرفته و از آن در بازی‌هایتان بهره ببرید، مقاله آموزش حمله دوگانه را بخوانید.
۴. حیله شطرنج گامبی فیل
گامبی فیل یکی دیگر از بهترین تله‌های شطرنج است که کمتر به آن پرداخته میشود و شهرت زیادی مانند مات ناپلئونی ندارد. اما همین خود یک مزیت محسوب میشود زیرا بسیاری از آن بی‌خبرند و احتمال اینکه به دام بیفتند بیشتر است. تله شطرنج گامبی در حقیقت شاخه‌ای از گشایش گامبی وزیر (پذیرفته نشده) است:
۱. d4 d5
۲. c4 e6
۳. Nc3 Nf6
۴. Bg5 …
تا به اینجا هر دو طرف بازی استانداردی داشته‌اند و پوزیسیون برابر است. در ادامه سیاه یک دام برای سفید پهن میکند و یک پیاده سمی به سفید پیشنهاد میدهد:
۴. … Nbd7
سیاه با حرکت اسب، راه وزیر خود را به پیاده d5 مسدود کرده و یکی از دفاع‌های پیاده d5 را حذف میکند. اکنون تصور میشود سیاه فقط یک دفاع برای این پیاده دارد چون اسب خانه f6 آچمز نسبی می‌باشد، حال سفید که دو حمله به این پیاده دارد، فکر برتری به سرش زده و این پیاده سمی را می‌گیرد:
۵. cxd5 exd5
۶. Nxe5 …
سفید خیال میکند یک پیاده جلو افتاده و در مسیر پیروزی است اما، او از آنچه در ادامه رخ میدهد بی‌خبر است:
۶. … Nxd5
۷. Bxd8 Bb4+
سفید وزیری جلو نیفتاده است! بلکه او یک سوار هم از دست داده!! در این پوزیسیون تنها راه رفع کیش برای سفید، مسدود کردن راه حمله فیل با وزیر است که موجب میشود سفید نیز وزیر خود را از دست بدهد.
۸. Qd2 Bxd2+
۹. Kxd2 Kxd8
مشاهده میکنیم سیاه یک اسب در ازای یک پیاده گرفته است و برتری کامل دارد.
نکته : باید توجه داشت که تله‌های شطرنج تنها یکی از عوامل برنده شدن در بازی شطرنج هستند و باید با استراتژی‌های دیگری مانند ترکیب‌های شطرنج نیز همراه شوند. همچنین، بهتر است تله‌هایی را که در بازی قبلی شما کار نکردند، در بازی بعدی استفاده نکنید و به دنبال تله‌های جدید، موثرتر و بهترین حیله های شطرنج باشید.
بیشتر بخوانید : بهترین بازی های شطرنج کامپیوتر
۵. تله شطرنج لاسکر
تله لاسکر نیز یکی از بهترین تله‌های شطرنج که به افتخار دومین قهرمان جهان، امانوئل لاسکر نامگذاری شده است.
زیباترین قسمت این تله ارتقاء نادر پیاده به اسب می‌باشد. سیاه بازی ضد حمله آلبین را برای رویارویی با گامبی وزیر سفید انجام میدهد:
۱. d4 d5
۲. c4 e5
۳. dxe5 d4
۴. e3? Bb4 +
۵. Bd2 …
در اینجا سیاه یک حرکت جالب انجام میدهد:
۵. … dxe3!
۶. Bxb4?? …
سفید وسوسه شده و اشتباه بزرگی مرتکب میشود.
۶. … exf2
۷. Ke2 fxg1=N+
۸. Ke1 Qh4+
۹. Kd2 Nc6
۱۰. Bc3 Bg4
۱۱. Be2 O-O-O+
مشخص است که سفید چاره‌ای جز واگذاری بازی ندارد.
بیشتر بخوانید : حرکت فیل در شطرنج
۶. تله قلاب ماهیگیری
این تله یکی از جالب‌ترین و بهترین تله‌های شطرنج است که در ادامه شاخه برلین گشایش روی لوپز رخ میدهد:
۱. e4 e5
۲. Nf3 Nc6
۳. Bb5 Nf6
۴. O-O …
تا به اینجا در شاخه برلین روی لوپز هستیم، اکنون داریم:
۴. … Ng4
۵. h3 h5
۶. hxg4 hxg4
در اینجا سفید چون نمی‌خواهد سواری که جلو افتاده را از دست بدهد، اسب خود را عقب می‌کشد اما این کار موجب مات شدن او در چهار حرکت میشود:
۷. Ne1 Qh4
۸. f3 g3
۹. d4 Qh2#
۷. مارشال یکی از بهترین حیله‌های شطرنج
تله شطرنج مارشال که جزء بهترین حیله های شطرنج به شمار میرود، با دفاع پتروف در شطرنج شروع میشود:
۱. e4 e5
۲. Nf3 Nf6
۳. Nxe5 d6
۴. Nf3 Nxe4
۵. d4 d5
۶. Bd3 Bd6
۷. O-O O-O
۸. c4 Bg4
۹. cxd5 f5
۱۰. Re1? …
آخرین حرکت سفید یک اشتباه تاکتیکی است. از اینجا دام شطرنج مارشال آغاز میشود:
۱۰. … Bxh2+
۱۱. Kxh2 Nxf2
۱۲. Qe2 Nxd3
۱۳. Qxd3 Bxf3
۱۴. gxf3 …
رخ خانه e1 معلق است (سیاه می‌تواند آن را مجانی بگیرد):
۱۴. … Qh4+
۱۵. Kg2 Qxe1
حال سیاه هم قوای بیشتری دارد و هم پوزیسیون بهتر.
۸. حیله شطرنج تاراش
نکته جالب توجه درباره این دام شطرنج، شکست خوردن دو استاد در برابر آن است. یوهانس زوکرتورت در فرانکفورت در سال ۱۸۸۷ و ایزیدور گانسبرگ در منچستر در سال ۱۸۹۰.
۱. e4 e5
2. Nf3 Nc6
۳. Bb5 a6
۴. Ba4 Nf6
5. 0-0 Nxe4
تا به اینجا واریانت باز روی لوپز (دفاع مورفی) را داشتیم،
۶. d4 b5
۷. Bb3 d5
۸. dxe5 Be6
۹. c3 Be7
۱۰. Re1 0-0
۱۱. Nd4 Qd7?
سیاه با حرکت آخرش در تله افتاده است، در ادامه یک سوار از دست خواهد داد:
۱۲. Nxe6 …
اگر سیاه با وزیر سوار را پس بگیرد، پیاده d5 با فیل سفید آچمز نسبی وزیر شده و سفید با رخ، اسب سیاه را می‌گیرد:
و اگر هم با پیاده ستون f سوار را پس بگیرد، پیاده خانه d5 آچمز نسبی وزیر سفید شده و سیاه در هر صورت یک سوار از دست میدهد:
بیشتر بخوانید : آموزش شطرنج رایگان از مبتدی تا حرفه ای
۹. تله شطرنج مورتیمر
تله شطرنج مورتیمر هم یکی دیگر از بهترین تله‌های شطرنج است که در ادامه گشایش روی لوپز به آن میرسیم. این دام شطرنج با دفاع برلین در برابر روی لوپز شروع میشود.
با اینکه دفاع برلین در قرن نوزدهم محبوب‌تر از قرن بیستم بوده است، اما وقتی ولادمیر کرامنیک آن را به عنوان دفاع اصلی خود برای شکست گری کاسپاروف در مسابقات قهرمانی جهان سال ۲۰۰۰ استفاده کرد، بیشترین محبوبیت را یافت و به عنوان بهترین حیله‌های شطرنج شناخته شد.
۱. e4 e5
۲. Nf3 Nc6
۳. Bb5 Nf6 4. d3 Ne7?!
این حرکت با هدف قرار دادن اسب در خانه g6، ضعیف‌تر از دیگر حرکات مرسوم در این پوزیسیون است چرا که زمان را از دست داده و گسترشی نمی‌دهد اما یک دام پهن میکند و یک پیاده سمی به سفید تقدیم میکند.
۵. Nxe5? c6!
در اینجا اگر سفید به فکر نجات فیلش باشد، طبق ادامه زیر، یک سوار سبک از دست میدهد:
۶. Ba4 Qa5+
۷. Nc3 Qxe5
اما سفید در جواب دامی که سیاه برایش پهن کرده بود، متقابلا خود یک تله برای سیاه می‌گذارد:
۶. Nc4!? …
اگر سیاه دقت نکرده و فیل سفید را بگیرد، سفید با حرکت ۷. Nd6# او را کیش و مات میکند. در اینجا سیاه باید با حرکت ۶. … Ng6 راه فیل خود را به خانه d6 باز کرده تا مات نشود.
۱۰. تله وورزبرگر
تله وورزبرگر یک حیله شطرنج در گامبی وینا است.
۱. e4 e5
۲. Nc3 Nf6
۳. f4 …
تا اینجا سفید گامبی وینا را بازی کرده است.
۳. … d5
۴. fxe5 Nxe4
۵. d3 Qh4+?
۶. g3 Nxg3
بازی برای سفید حساس است، رخش با اسب سیاه تهدید شده و در معرض یک کیش برخاست نیز قرار دارد. تنها یک حرکت است که او را نجات خواهد داد:
۷. Nf3 Qh5
۸. Nxd5 Bg4
۹. Nf4 Bxf3
۱۰. Nxh5 Bxd1
۱۱. hxg3 Bxc2?
در اینجا سیاه تلاش میکند یک پیاده جلو بیفتد اما در عوض سوار سبک خود را از دست میدهد:
۱۲. b3 …
همانطور که مشاهده می‌کنید، سفید با حرکت آخرش، تمامی راه‌ها فرار فیل سیاه را بسته و در نهایت آن را خواهد گرفت. در این مقاله با ۱۰ تا از بهترین تله‌های شطرنج آشنا شدیم.
۱. حیله های شطرنج کدامند؟
بهترین حیله های شطرنج شامل مات احمقانه، تله شطرنج روی لوپز، مات لگال، گامبی فیل، تله لاسکر، تله قلاب ماهیگیری، مارشال، تاراش، مورتیمر، تله وورزبرگر می باشد.
۲. تله در شطرنج چیست؟
تله در شطرنج موقعیتی است که یکی از بازیکن ها منتظر اشتباه از طرف حریفش است تا بازی را ببرد و یک حمله تاکتیکی انجام دهد.
۳. تله خوب و تله بد چیست؟
تله های خوب در طول بازی مشخص میشوند. اگر تله ای ساختید که حریف داخل آن نیفتاد و موقعیت شما هم بدتر نشد، به آن تله خوب می گویند. اما اگر حریف داخل آن تله ای که ساختید نیفتاد و موقعیت شما هم بدتر شد، به آن تله بد می گویند.
نویسنده : حامد جدیر