آموزش آچمزی در شطرنج – بخش اول

آچمزی در شطرنج یا آچمز (Achmaz ) وضعیتی در بازی شطرنج است که در آن یکی از مهره‌ها که «مهرهٔ آچمز» نامیده می‌شود مجبور است برای دفاع از یک مهره یا خانهٔ ارزشمند در جای خود میخکوب شود. آچمز کردن تاکتیکی مؤثر برای ایجاد محدودیت در توانایی جابجایی سوارهای حریف در شطرنج است. اکنون در این مقاله با آموزش آچمزی در شطرنج با ما همراه باشید.

در الگوهای آچمزی ، سه مهره در یک خط یا مسیر [قطر، عرض و ستون] قرار می گیرند: مهره آچمز کننده ( وزیر، رخ یا فیل) مهره آچمز شده (هر مهره ای غیر از شاه) و مهره هدف آچمزی اول متعلق به یکی از طرفین و مهره های دوم و سوم متعلق به طرف دیگر است.

مثال۱ – آچمزی در شطرنج

نوبت سفید
در قسمت آموزش آچمزی در شطرنج یک تاکتیک بسیار مفید است، بازیکنان می توانند زمانیکه مهره آچمز شده به آن حمله کنند و بتوانند از حریف برتری بگیرند.

۱.Ra4 (آچمزی در عرض) ۱…e5 2.e3

و اسب از دست می رود.

مثال ۲

نوبت سفید

در باشگاه شطرنج ایران(مشهد) به هنرجویان آموزش آچمزی در شطرنج و اهمیت آچمزی با مثال های بیشتری توضیح داده می شود. به طور کلی آچمزی به دو قسمت تقسیم میشود:

۱- آچمزی مطلق ۲- آچمزی نسبی

در شکل بالا، سفید با Bc2 مهره سیاه را آچمز مطلق می کند و از آنجایی که رخ نمی تواند حرکت کند، حرکت بعدی با 2.g4 به مهره آچمز شده حمله می کنیم و رخ را می گیریم.

۱.Bc2 (آچمزی در قطر) ۱…Kg6 2.g4

و رخ را می گیرد .

این مثال ها نشان می دهند که حمله پیاده به مهره آچمز شده بسیار کارساز است .چنین مهره آچمز شده ای فقط در ظاهر دفاع دارد.

مثال ۳

نوبت سیاه

در کلاس شطرنج به هنرجویان چگونگی محافظت از شاه آموزش داده می شود. در این شکل بازیکن سفید با این که قلعه رفتن است اما سوار های سفید به خوبی از قلعه محافظت نمی کنند و سیاه می تواند از آچمزی پیاده g2 استفاده نماید و با حرکت ۱…Bxh3 برتری خوبی کسب نماید.

بعد از 1… B x h3 تهدید مات به وجود می آید.

حالا ۲.g3 موجب تلفات میشود.حرکت 2.Ng3 عواقب سنگینتری دارد,

زیرا 2… Q x g3

مثال ۴

نوبت سفید

فیل در d6 آچمز است، اما نه به طور کامل، زیرا می تواند a3 را بگیرد. یا به c5 حرکت کند.

در بسیاری از حالت ها، بهتر است یک مهره آچمز را جایگزین مهره ی نیمه آچمز کرد.

۱.R x d6 R x d6 2. e5

مثال ۵

آچمزی دو گانه

نوبت سفید

در این شکل فیل خانه d3 آچمز شده و بازیکن سیاه می تواند با حرکت 1…Qe2 یک آچمز دوگانه بوجود می آورد و برتری بگیرد.

حرکت !1…Qe2 کار را تمام می کند.

تکلیف

در این شکل سیاه حرکت اشتباه Kf7 را برای جلوگیری از وزیر شده پیاده انجام داده است. هنگامیکه پیاده به عرض آخر نزدیک تر می شود بسیار با اهمیت تر میشود و بازیکن سفید می تواند با 2.e8=Q.Kxe8 شاه حریف را به خانه دلخواه جلب نماید و بعد با 3 .BQ4 رخ را آچمز مطلق نماید و برتری بگیرد.

از حرکت غلط 1… Kf7? چگونه بهره برداری می شود؟

در دیاگرام فوق پیاده سفید به عرض هفتم رسیده است و سیاه نمی تواند جلو وزیر شدن آن را بگیرد اما هنگامیکه سیاه ۱…R2a3+ انجام می دهد سفید باید 2.R2d3 انجام دهد و درصورت ۲.R4d3 سیاه می تواند 2…Rxd2 انجام دهد و بازی را مساوی کند.

سیاه 1… R2a3+ بازی می کند. چگونه از جواب اشتباه 2.R4d3 بهره برداری می شود؟

علائم اختصاری: علائمی هستند که به منظور ثبت حرکت مهره ها در شطرنج کاربرد دارند.

فرانسوی انگلیسی

وزیر Q D

شاه K R

رخ R T

اسب N C

فیل B F

بیشتر بخوانید : بهترین بازی‌ های شطرنج کامپیوتر

آموزش آچمزی در شطرنج – بخش دوم

همان طور که در کلاس های آموزش شطرنج در آموزشگاه ها و مدارس شطرنج عنوان می شود، معمولا آچمزی در شطرنج به عنوان تم تاکتیکی مطرح است اما در بسیاری از وضعیت ها یک آچمزی، استراتژی کل بازی را تعیین می کند. آچمزی بر اساس مهره یا خانه پوشش داده شده و مهره پوشش دهنده به سه نوع:

الف: آچمزی کامل ب: شبه آچمزی ج: نیمه آچمزی تقسیم می شود.

حالا این پرسش مطرح می شود که چگونه باید علیه آچمزی جنگید؟

اگر شاه در پس مهره ی آچمز باشد [اصطلاحاً آن مهره ” آچمزِشاه” باشد] امکان رفع آچمزی اندک است . در چنین حالتی روش کار همانا راندن مهره ی آچمز کننده و بستن مسیر آن است.

مثال ۱ – رفع آچمزی در شطرنج

پوزیسیون نمودار بعد حرکت های زیر حاصل شده است:

۱.e4 e5

۲.Nf3 Nc6

۳.Bb5 d6

۴.d4

در آموزش شطرنج و مبحث آچمزی راه هایی وجود دارد که بتوان از آچمزی فرار نمود. در این شکل اسب سیاه آچمز مطلق و کامل شده است.

سیاه می تواند

۴… Bd7

بازی کند. اما

۴… Bg4

هم امکان پذیر است.

زیرا

۵. d5

با

۵… a6

, و

پس از

۶. Ba4

با

۶… b5

مقابله می شود.

اگر در پس مهره ی آچمز، مهره ای غیر از شاه قرار داشته باشد [اصطلاحاً آن مهره “آچمزِشاه” نباشد]، امکان های دیگری نیز برای رفع آچمزی وجود دارد.