حرکت سرباز یا پیاده در شطرنج به چه صورت است؟ در این بخش از آموزش شطرنج می خواهیم به یادگیری حرکت سرباز در شطرنج به همراه طریقه زدن مهره های حریف و همچنین قوانین مخصوص سرباز مانند ارتقا پیاده ، آن پاسان یا تاکتیک ها و تکنیک هایی که پیاده در آنها نقش دارد مانند چنگال پیاده یا ترکیب های پیاده در شطرنج بپردازیم. شطرنج از ۶ نوع مهره تشکیل شده است که هر بازیکن یک شاه، یک وزیر، دو رخ، دو اسب، دو فیل و هشت پیاده یا سرباز در اختیار دارند. یعنی ۱۶ مهره سفید و ۱۶ مهره سیاه در شروع بازی در شطرنج وجود دارد.
شما می توانید در مقالات آموزش شطرنج زیر نیز مطالبی تکمیلی درباره چیدمان مهره های شطرنج و نحوه حرکت هر مهره را مطالعه کنید:
- آموزش و آشنایی با صفحه شطرنج
- آموزش چیدمان شطرنج و نحوه چنش مهره ها
- امتیاز و ارزش مهره های شطرنج
- آموزش شطرنج : حرکت دادن مهره ها
- آموزش کامل ۶ حالت مساوی در شطرنج
- آموزش کیش ، رفع کیش و کیش و مات
تعداد مهره های پیاده یا همان سرباز در شطرنج از بقیه مهره ها بیشتر است و همانطور که گفته شد هر بازیکن هشت پیاده دارد که جلوی بقیه مهره ها گذاشته می شوند. حالا بیایید چگونگی حرکت سرباز یا پیاده در شطرنج را یاد بگیریم.
چگونگی حرکت مهره سرباز یا پیاده روی صفحه شطرنج
پیاده یا همان سرباز ضعیف ترین مهره شطرنج به حساب می آید و توانایی حرکت آن کم می باشد. اگر جلوی پیاده مهره ای نباشد فقط می تواند یک خانه به سمت جلو حرکت کند. اگر پیاده از جای اولیه خود حرکت نکرده باشد می تواند در اولین حرکت به انتخاب خود یک و یا دو خانه به سمت جلو حرکت بدهید. اما بعد از آن فقط می تواند یک خانه جلو برود. شما می توانید حرکت مهره ها در شطرنج را در باشگاه شطرنج ایران آموزش ببینید.
نکته مهم آموزش حرکت سرباز یا پیاده در شطرنج برای مبتدیان:پیاده تنها مهره شطرنج می باشد که فقط می تواند به سمت جلو حرکت نماید و توانایی برگشت به سمت عقب را ندارد. پس باید در حرکت کردن با پیاده بسیار با دقت عمل نمایید چون راه بازگشتی برای پیاده وجود ندارد.
در تصویر زیر چگونگی حرکت پیاده ها یا سربازهای سفید در شطرنج ترسیم شده است:
توضیح هر حرکت پیاده در شطرنج به صورت زیر است:
پیاده a4 :این پیاده به دلیل اینکه از جای خود حرکت کرده است فقط یک خانه به سمت جلو می تواند حرکت کند
پیاده b3 :این پیاده هم به دلیل اینکه از جای خود حرکت کرده است فقط یک خانه به سمت جلو می تواند حرکت کند.
پیاده c2 : این پیاده به دلیل اینکه از جای خود هنوز حرکت نکرده است می تواند یک خانه یا دو خانه به سمت جلو حرکت کند.
پیاده e4 :همانطور که گفته شد پیاده ها فقط زمانی می توانند به سمت جلو حرکت کنند که جلوی آن ها خالی باشد اگر جلوی آن ها بسته شده باشد اصطلاحا می گویند بلوکه شده و توانایی جلو رفتن ندارد. پس این پیاده هم به دلیل اینکه جلوی آن بسته شده توانایی حرکت در حال حاضر ندارد.
پیاده f2 :این پیاده هم به دلیل اینکه از جای خود هنوز حرکت نکرده است می تواند یک خانه یا دو خانه به سمت جلو حرکت کند.
پیاده g2 :این پیاده هم به دلیل اینکه از جای خود هنوز حرکت نکرده است می تواند یک خانه یا دو خانه به سمت جلو حرکت کند.
پیاده h3 :این پیاده به دلیل اینکه از جای خود حرکت کرده است فقط می تواند یک خانه به سمت جلو حرکت نماید.
این مقالات را از دست ندهید : آموزش گام به گام و تصویری بازی شطرنج
در تصویر زیر چگونگی حرکت پیاده ها یا سربازهای سیاه در شطرنج ترسیم شده است:
در تصویر بالا چگونگی حرکت پیاده های سیاه در شطرنج را می خواهیم متوجه شویم :
پیاده a7 :این پیاده یا سرباز به دلیل اینکه هنوز حرکت نکرده است می تواند یک خانه یا دو خانه به سمت جلو حرکت کند.
پیاده b6 :این پیاده به دلیل اینکه از جای خود حرکت کرده است فقط یک خانه می تواند به سمت جلو حرکت کند.
پیاده c6 :این سرباز به دلیل آن که جلوی آن بسته شده است فعلا توانایی حرکت ندارد.
پیاده e5 :این پیاده هم به دلیل اینکه جلوی آن بسته شده است فعلا توانایی حرکت ندارد.
پیاده f7 :این سرباز هم به دلیل آن که جلوی آن با اسب بسته شده است فعلا توانایی حرکت ندارد.
پیاده g7 :این پیاده به دلیل اینکه هنوز حرکت نکرده است می تواند یک خانه یا دو خانه به سمت جلو حرکت کند.
پیاده h6 :این پیاده هم به دلیل اینکه از جای خود حرکت کرده است فقط یک خانه می تواند به سمت جلو حرکت کند.
چگونه مهره سرباز یا پیاده ، مهره های حریف را می زند
پیاده ها یا سرباز ها می توانند به صورت کج یا مورب مهره های حریف را بزنند اما فقط می توانند یک خانه کج مهره حریف را بزنند. یکی از تفاوت های عمده مهره پیاده یا سرباز با مهره های دیگر در شطرنج این است که نحوه زدن مهره های دیگر با مسیر حرکت آنها یکی است ولی مهره پیاده یا سرباز اینگونه نیست. یعنی درست است که مهره پیاده در شطرنج به صورت مستقیم حرکت می کند ولی نحوه زدن مهره های دیگر توسط مهره سرباز به صورت مستقیم و مطابق الگوی حرکت این مهره نمی باشد و مهره پیاده به صورت مورب مهره های دیگر را می زند.
با چند مثال توضیحات بیشتری می دهیم:
در تصویر بالا ما به آموزش حرکت سرباز در شطرنج می پردازیم و به شما یاد می دهیم که پیاده های سفید کدام مهره های سیاه را قادر به زدن هستند:
پیاده a3 :این پیاده به دلیل اینکه جلوی آن بسته شده است توانایی حرکت به سمت جلو رو ندارد و همچنین نمی تواند مهره ایی را هم بزند.
پیاده b3 :این پیاده می تواند پیاده a4 را به صورت کج بزند یا می تواند یک خانه به سمت جلو حرکت نماید.
پیاده c2 :این پیاده کسی را نمی تواند بزند اما می تواند یک خانه به سمت جلو حرکت نماید.
پیاده e3 :این پیاده به دلیل آن که جلوی آن بسته شده است توانایی حرکت به سمت جلو را ندارد و همچنین هیچ مهره سیاه را نمی تواند بزند.
پیاده f4 :این پیاده می تواند اسب e5 و یا پیاده g5را بزند یا می تواند یک خانه به سمت جلو حرکت نماید.
پیاده g4 :این پیاده فعلا نمی تواند هیچ حرکتی را انجام بدهد. (نمی تواند بزند و نمی تواند جلو برود)
پیاده h3 :این پیاده هم بلوکه شده است و فعلا توانایی زدن ندارد.
ارتقا پیاده یا ترفیع پیاده
نکته مهم آموزش حرکت سرباز در شطرنج برای مبتدیان: پیاده ها تنها مهره شطرنج هستند که اگر بتوانند به خانه آخر صفحه شطرنج برسند باید ارتقا یا ترفیع پیاده کنند و به یکی از مهره های (وزیر، رخ، فیل و اسب) تبدیل شوند.
نکته: پیاده می تواند تبدیل به یکی از چهار مهره وزیر ، رخ ، فیل و اسب بشود به طوری که یک بازیکن می تواند چندین وزیر یا رخ یا اسب و یا فیل همزمان داشته باشد. حداکثر ۹ وزیر یا ۱۰ رخ یا ۱۰ فیل یا ۱۰ اسب می تواند در صفحه شطرنج وجود داشته باشد. اگر به دنبال تکنیک های شطرنج هستید، حتماً مقاله آموزش تکنیک های شطرنج را مطالعه کنید.
نمایش ارتقا پیاده یا ترفیع پیاده در تصویر
۱-در تصویر زیر پیاده سفید در صورت حرکت خود را به عرض آخر رسانده و باید تبدیل به مهره دیگری بشود.
۲-در تصویر زیر مهره پیاده به عرض آخر رسیده و باید انتخاب کند که چه مهره ای را وارد بازی کند.
۳-در این تصویر نیز بازیکن سفید پیاده خود را به وزیر ارتقا داده است.
قانون آن پاسان
قانون آن پاسان (به فرانسوی En Passant) قانونی مخصوص مهره پیاده یا سرباز کمی باشد و معنی آن گرفتن پیاده در حال عبور می باشد. قانون آنپاسان برای مهره های پیاده ای که کنار یکدیگر قرار دارند کاربرد دارد. همیشه یکی از مهرههای شرکت کننده در آنپاسان تا آن موقع از جای خود حرکت نکرده است. قانون آنپاسان بیان می دارد که اگر مهره پیاده حریف از کنار مهره پیاده ما در حال عبور باشد، به دو شرط می توان آن را زد:
- مهره دشمن در حرکت قبلی خود، دو مربع پیشروی کرده باشد.
- مهره حمله کننده پس از حرکت دشمن در کنار مهره او قرار داشته باشد.
- حرکت آن پاسان بلا فاصله بعد از حرکت دو خانه ای دشمن انجام شود.
از توضیحات بالا چند نکته را می توان برداشت کرد:
از آنجایی که دو مربع پیشروی برای پیاده فقط هنگامی می باشد که از خانه مبدا حرکت می کند، پس مهره سفید فقط زمانی می تواند به مهره سیاه آن پاسان بزند که سیاه از عرض مبدا خود یعنی عرض ۷ دو خانه به جلو آمده باشد، یعنی عرض ۵ و بالعکس یعنی مهره سیاه وقتی می تواند به مهره سفید آنپاسان بزند که سفید از عرض اولیه خود یعنی عرض ۲ به عرض ۴ آمده باشد.
اگر سفید پس از حرکت مهره سیاه، امکان زدن آنپاسان داشته باشد و این کا را انجام ندهد، هنگامی که دوباره نوبت سفید بشود، حتی اگر پوزیشن پیاده ها هیچ تکانی نخورده باشد و مهره های دیگر حرکت کرده باشند، چون بلافاصله بعد از حرکت پیاده سیاه نیست، امکان زدن آنپاسان نمی باشد.
پیشنهاد ما به شما مطالعه آموزش حرکت آن پاسان در باشگاه شطرنج ایران می باشد.
بیشتر بازیکنان تجربی حرکت آن پاسان را بلد نیستند یا در بازی حواسشان به این موضوع نیست و همین مطلب باعث باخت آنها در مسابقات شطرنج می شود.
تکنیک ها ، تاکتیک ها و ترکیب های پیاده
پیاده یا سرباز در شطرنج یکی از ضعیف ترین مهره ها از نظر امتیازی می باشد ولی از احاظ کاربردی بسیار پر استفاده است. پیاده یکی از بهترین مهره ها برای قربانی در شطرنج است چرا که امتیازش کمتر است و ما می توانیم به راحتی با قربانی هایی که می دهیم وضعیت خودمان را در بازی شطرنج بهتر کنیم یا امتیاز بیشتری کسب کنیم یا پوزیسیون برتر را کسب نمائیم. یا در بعضی موارد پوزیسیون برتر حریف را به نفع خود بر هم بزنیم.
در نتیجه علاوه بر یادگیری نحوه حرکت پیاده و زدن مهره ها توسط سرباز، لازم است تکنیک ها و تاکتیک هایی که پیاده در آنها به ایفای نقش می پردازد را کاملا بلد باشید تا بتوانید از این مهره نهایت استفاده را در بازی ها ببرید. نقش پیاده در آخر بازی بسیار مهم است و پیاده های آخر بازی گاها نتیجه بازی را مشخص می کنند. هر چه پیاده به عرض آخر نزدیک تر شده باشد، باید قدر آن را بیشتر بدانید.
جالب است بدانید که در آخر بازی برخی از این تکنیک ها مانند پیاده های رونده ، می تواند روال یک بازی را کاملا عوض کند و حتی بازی بازنده را به یک بازی برنده تبدیل کند.
چنگال پیاده یا pawn fork
یکی از تاکتیک های خوب مهره سرباز یا پیاده، چنگال پیاده می باشد. چنگال پیاده همان حمله دو جانبه مهره سرباز به صورت همزمان به دو مهره حریف است. چنگال پیاده را اگر درست اجرا کنید، حتما شما را از نظر امتیاز جلو می اندازد.
به طور مثال در شکل زیر پس از حرکت رو به جلوی خود، به طور همزمان به مهره اسب و رخ حمله می کند
آموزش تصویری برای چنگال پیاده
پیاده رونده یا passed pawn
یکی از انواع پیاده، پیاده رونده است که تحت شرایطی به پیاده، اصطلاح رونده اطلاق می شود. پیاده رونده نیز خود انواعی دارد از جمله پیاده رونده دور ، پیاده رونده حمایت شده و پیاده رونده متصل که تمام آنها را توضیح خواهیم داد.
پیاده رونده یا passed pawn : پیاده های رونده به پیاده ای گفته می شود که وقتی می خواهد به آخر برسد، هیچ پیاده ای از مهره های حریف، مزاحم او نباشد. پیاده رونده در آخر بازی بسیار کاربرد داره و شانس برنده شدن را بسیار بالا می برد. در آخر بازی باید سعی کنید از پیاده های رونده حمایت کنید تا آنها به سلامت با عرض آخر برسند و ارتقا پیدا کنند.
پیاده رونده دور یا outside passed pawn : پیاده رونده دور به پیاده رونده ای گفته می شود که در ستونی که قرار دارد و همچنین در دو ستون مجاور خود هیچ پیاده ای از حریف مقابل این پیاده قرار ندارد و معمولا به راحتی قابل پیشروی است.
پیاده رونده حمایت شده یا protected passed pawn : یکی از مدل های پیاده رونده، پیاده رونده حمایت شده می باشد. پیاده رونده حمایت شده به پیاده ای گفته می شود که رونده است و یکی از پیاده های خودی از آن پیاده رونده محافظت می کند. به طور معمول جلوی پیاده محافظت کننده بسته است و اصطلاحا این پیاده بلاک شده است. پیاده رونده حمایت شده خیلی قوی می باشد، و در آخر بازی قدرت آن از پیاده رونده معمولی بسیار بیشتر است.
پیاده رونده متصل یا united passed pawns : پیاده رونده متصل ، پیاده رونده حمایت شده ای می باشد که جلوی پیاده محافظت کننده بسته نیست و هر دو پیاده به صورت متصل رونده هستند و از یک دیگر حمایت می کنند.
ترکیب به قصد تعویض در گشایش
قانون مربع در شطرنج
حذف مانع پیاده پیشرفته
راهگشایی پیاده
آموزش ویدیویی حرکت سرباز یا پیاده در شطرنج
خب امیدواریم چگونگی حرکت پیاده در شطرنج را متوجه شده باشید. برای شما عزیزان فیلم آموزش حرکت پیاده در شطرنج را آورده ایم تا بتوانید با حرکت سرباز در شطرنج بیشتر آشنا شوید و تمامی سوالاتتان برطرف شود.