مهره های بازی شطرنج

در بحث آموزش حرکت مهره های شطرنج توصیه می شود ابتدا مطالب زیر را که در مورد مهره های بازی شطرنج است را خوانده و سپس ترم اول آموزش مجازی شطرنج که به صورت رایگان است را تهیه کنید. برای دریافت ترم اول “کلیک” کنید.در این مبحث با اسم مهره های شطرنج و نحوه حرکت آنها آشنا خواهیم شد.

اسم مهره های شطرنج

مهره اسب

اسب مهره‌ای است که به همراه فیل از آنها به عنوان سوار سبک یاد می‌شود. ارزش اسب برابر سه واحد پیاده‌ است. حرکت اسب در شطرنج به صورت ۲ خانه به سمت‌های جلو، عقب، راست و چپ و یک خانه در جهت عمود بر آن ( برای عقب و جلو به سمت‌های راست و چپ و برای راست و چپ به سمت‌های عقب و جلو ) خواهد بود. یعنی اگر اسب ۲ خانه به سمت جلو رفت حرکت خود را با یک خانه‌ به چپ یا راست ادامه می‌دهد و در واقع مسیر را می‌شکند و حرکتش را به مانند حرف “L” لاتین انجام می‌دهد.

اسب تنها مهره شطرنج است که مانعی برای حرکت او وجود ندارد و در صورتی که خانه مقصد تحت اشغال نباشد، بدون هیچ مشکلی به آنجا برود. ( به اصطلاح می‌تواند بپرد.)

مهره فیل

فیل یکی از سوارهای سبک بازی شطرنج است که ارزش تقریبی آن برابر با سه پیاده ارزیابی می‌شود. فیل مهره‌ای است که می‌تواند به صورت اریب و در صورتی که مانعی نباشد یا خانه مقصد مشغول نباشد، به طور نامتناهی به خانه‌ای در دور دست بنشیند. همانند اسب، هر طرف سیاه یا سفید ۲ فیل دارند که با توجه به چیدمان آنها در صفحه، یکی از آنها در خانه سفید جای می‌گیرد و دیگری در سیاه.

از آنجا که مسیر اریب فیل همیشه دارای یک رنگ است، فیل سفید همواره محکوم به حضور در خانه‌های سفید است به همین دلیل یکی از فیل‌ها، فیل سفید و دیگری فیل سیاه نامیده می‌شود.

بیشتر بخوانید : ارزش مهره های شطرنج 

وزیر (فرزین) یکی  از قویترین مهره های بازی شطرنج

وزیرها قوی‌ترین مهره‌ های بازی شطرنج محسوب می‌شوند. قدرت یک وزیر برابر با ۹ پیاده ارزیابی می‌شود. وزیر به ۲ صورت اریب و مستقیم (عمودی یا افقی) حرکت می‌کند و به همان ترتیب مهره‌ای را می‌گیرد. هر یک از طرفین بازی شطرنج فقط یک وزیر دارند. وزیرها بین شاه و فیل قرار می‌گیرند یعنی وزیر سفید در خانه D1 و وزیر سیاه در همان ستون در خانه D8.

مهره رخ

نام دیگر مهره قلعه در شطرنج رخ نام دارد. رخ مهره‌ای قوی‌ در شطرنج محسوب می‌شود که حضور آن به ویژه در انتهای بازی راه گشاست. رخ به همراه وزیر «سوارهای سنگین» نامیده می‌شوند. هر بازیکن شطرنج ۲ عدد رخ در اختیار دارد و در مجموع ۴ رخ در کل صفحه موجود است که هر کدام در یکی از چهار گوشه صفحه شطرنج (A۱, A۸, H۱, H۸) قرار می‌گیرند.

رخ در شطرنج به صورت عمودی و افقی حرکت می‌کند و می‌تواند در صورت نبودن مانع یا اشغال خانه مقصد، یک ستون یا یک ردیف کامل را هم طی کند.

مهره شاه یکی از مهمترین مهره های بازی شطرنج

حیاتی‌ترین مهره بازی است که در واقع حضور تمام مهره‌ های شطرنج برای دفاع از شاه خود و حمله یا تخریب مستقیم یا غیر مستقیم شاه حریف هست. شاه فقط می‌تواند به تمامی اطراف و خانه‌های مجاور خود برود. نکته‌های مهم در رابطه با حرکت شاه در شطرنج :

• بین ۲ شاه همیشه باید لااقل یک خانه فاصله باشد.
• در صورت این که شاه توسط هر یک از مهره‌های شطرنج (غیر از شاه حریف) مورد تهدید قرار گرفت، اصطلاحا کیش شده و ۳ راه (برای اسب ۲ راه) برای «رفع کیش» وجود دارد:

o حرکت دادن شاه

o گرفتن مهره تهدید کننده

o گذاشتن مانع در مسیر تهدید مهره تهدید کننده شاه

از آنجا که اسب مانعی برای حرکت نمی‌شناسد، بنابراین رفع کیش با حربه آخر امکان ندارد.

حرکت های استثنایی در شطرنج

قلعه شاه یا قلعه کوچک

حرکتی که در صورت وجود شرایط زیر، شاه ۲ خانه به سمت رخ می‌رود و رخ به خانه بعد از شاه و آن سمت دیگر شاه می‌رود. این حرکت حداکثر یک بار در بازی و در صورت برقراری ۳ شرط زیر انجام می‌شود:

 ۱- شاه و رخی که می‌خواهد قلعه برود تا آن لحظه حرکتی نکرده باشند.

۲- بین شاه و رخ هیچ مهره‌ای نباشد.

۳-شاه و محل عبور وی در هنگام انجام این حرکت نباید با خطر مهره‌ای از حریف رو به رو باشد. ( در معرض کیش باشد ) اگر شرایط بالا برقرار بود، حرکت قلعه عبارت است از عبور شاه از خانه مجاور خود به سوی رخ و قرار گرفتن شاه در خانه بعدی و قرار گرفتن رخ در خانه مجاور شاه (همان خانه‌ای که شاه از آن عبور کرده یا به اصطلاح «از رویش پریده»).

قلعه وزیر یا قلعه بزرگ

درست مانند قلعه شاه است ولی در سمت دیگر، یعنی عمل قلعه رفتن با رخ سمت وزیر انجام می‌پذیرد.

آنپاسان

این لغت فرانسوی به معنی در حال حرکت است. به وقتی گفته می‌شود که سرباز می‌تواند در حرکتی که مقصدش سرباز حریف نیست، سرباز حریف را بگیرد.

اگر سرباز یکی از طرفین در ردیف پنجم خود (ردیف چهارم حریف) باشد و سرباز حریف در یکی از دو خانه چپ و یا راست آن باشد، می‌تواند به پشت سرباز حریف رفته و آن را بگیرد.