شطرنج یک بازی فکری و استراتژیک است که قرن ها مورد توجه و علاقه بسیاری از افراد بوده است. شطرنج نه تنها یک سرگرمی است، بلکه یک راه برای تقویت مهارت های فکری، حل مسئله، تحلیل، خلاقیت و حافظه است. برای پیشرفت در شطرنج، لازم است که با قوانین، اصول، تاکتیک ها و استراتژی های این بازی آشنا شوید و از تجربه و دانش بزرگان شطرنج استفاده کنید. یکی از بهترین راه ها برای یادگیری شطرنج، خواندن کتاب های شطرنج است. کتاب های شطرنجی زیادی وجود دارند و اینکه انتخاب بهترین کتاب شطرنج از بین این تعداد کتاب آموزش شطرنج بسیار سخت و دشوار است. کتاب شطرنج می توانند به شما کمک کنند که بازی خود را به سطح بالاتری برسانید و از شطرنج لذت بیشتری ببرید.
کتاب‌های شطرنج بر دو نوع هستند، برخی فقط معما و مسئله دارند، پاسخ و هیچ توضیحی ندارند. این دست از کتاب‌ها برای حل معما هستند و شما می‌توانید به جای این دست از کتاب‌ها، از نرم افزار های شطرنج یا سایت‌های آنلاین استفاده کنید. اما دسته دیگر، کتاب‌هایی هستند که درباره پوزیسیون‌های مختلف توضیحاتی میدهند و طبق این توضیحات، مطلبی را آموزش میدهند. این دست از کتب برای پیشرفت در شطرنج واجب هستند!
معرفی بهترین کتاب شطرنج
در این مطلب، ما قصد داریم بهترین و پرفروش ترین کتاب های شطرنج ۲۰۲۳ را معرفی کنیم. این کتاب ها از نظر محتوا، سبک، سطح و موضوع، متنوع هستند و برای بازیکنان شطرنج با هر سطحی مناسب می‌باشند. برای هر کتاب آموزش شطرنج، یک خلاصه و یک نقد مختصر نوشته شده است تا شما را در انتخاب بهترین و پرفروش ترین کتاب شطرنج برای مطالعه راهنمایی کند.
۱. بابی فیشر شطرنج یاد میدهد
این کتاب یکی از محبوب ترین و بهترین کتاب شطرنج در سطح جهان است که توسط بابی فیشر، قهرمان شطرنج جهان در سال ۱۹۷۲، نوشته شده است. این کتاب یکی از پرفروش ترین کتاب های شطرنج است که به شما آموزش می دهد که چگونه به مانند یک قهرمان شطرنج فکر کنید و بازی کنید.
این کتاب آموزش شطرنج از طریق مثال ها، تمرین ها و تست هایی که شما را به چالش می کشند، مفاهیم اساسی شطرنج را به شما آموزش می دهد. کتاب (بابی فیشر شطرنج یاد میدهد) جزء بهترین کتاب های شطرنج کلاسیک است که برای بازیکنان مبتدی و متوسط مناسب است و می تواند به شما کمک کند مهارت های خود را در زمینه هایی مانند آخر بازی، تاکتیک، مات کردن و دفاع از خود افزایش دهید.
۲. چگونه شطرنج خود را ارزیابی کنیم؟ (How to Reassess Your Chess)
این کتاب آموزش شطرنج، بهترین کتاب شطرنج در زمینه استراتژی است که توسط جرمی سیلمن، یک استاد بین المللی و مربی شطرنج، نوشته شده است. این کتاب به شما آموزش می دهد که چگونه بازی خود را از طریق تجزیه و تحلیل نقاط ضعف و قوت خود و حریف، بهبود بخشید. کتاب (چگونه شطرنج خود را ارزیابی کنیم؟) از طریق آموزش مفاهیم مهم شطرنج، شما را با عوامل مختلفی که در ساختار پوزیسیون‌های شطرنج تاثیرگذار هستند، آشنا می کند.
این عوامل شامل موضوعاتی مانند فضایی که هر بازیکن در اختیار دارد، مرکز، ساختار مهره ها، مهره های بد و خوب، فعالیت مهره ها، ضعف های ساختاری، مهره های قوی و ضعیف، مهره های مهم و غیر مهم و غیره هستند. این کتاب برای بازیکنان متوسط و پیشرفته مناسب است و می تواند به شما کمک کند که بازی خود را به سطح استادی برسانید.
۳. روش من
این کتاب یکی از کلاسیک ترین و بهترین کتاب شطرنج است که توسط آرون نیمزوویچ، یکی از بزرگترین نظریه پردازان شطرنج در تاریخ، نوشته شده است. کتاب شطرنج روش من به شما آموزش می دهد با استفاده از اصول و قواعدی که نیمزوویچ در این کتاب بیان کرده است، چگونه یک بازیکن استراتژیک و خلاق شوید. این کتاب شامل مباحثی مانند اهمیت مرکز، پیشرفت، محافظه کاری، مهره های بد، مهره های اضافی، مهره های متحرک، مهره های محصور و … می‌باشد.
۴. مثل یک استاد بزرگ آسیاب کن (Grind Like a Grandmaster)
ابن کتاب آموزش شطرنج، در سال ۲۰۲۳ توسط مگنوس کارلسن و دیوید هاول منتشر شد. این دو استاد بزرگ، به همراه این کتاب، یک دوره آموزش شطرنج به صورت ویدیویی نیز منتشر کردند. این دوره نیز با همین نام منتشر شد و مرتبط به کتاب است. از آنجایی که مگنوس کارلسن قهرمان اسبق جهان بوده و هنوز هم بسیاری از عناوین را دارد، این کتاب در سال انتشارش یعنی ۲۰۲۳ طرفداران بسیاری پیدا کرد و جزء بهترین کتاب شطرنج شناخته شد.
البته لازم به ذکر است که به گفته خود مگنوس کارلسن، دیوید هاول بیشتر زحمات کتاب و دوره آموزشی را کشیده است. سطح این کتاب پیشرفته است و برای علاقه‌مندان شطرنج که اخبار و رویدادهای جدید شطرنج جهان را دنبال می‌کنند، میتواند بسیار جذاب باشد!
۵. شطرنج برای کودکان (Chess for Kids: How to Play and Win)
این کتاب جزء بهترین کتاب شطرنج برای کودکان محسوب می شود که معرفی کامل شطرنج برای کودکان هفت سال به بالا است. این کتاب شامل 30 درس کوتاه است که با آموزش صفحه و مهره شطرنج شروع می‌شود، سپس حرکات هر مهره را به نوبت آموزش میدهد، و بعد مفاهیم حیاتی کیش، کیش و مات و پات را توضیح میدهد، و در نهایت استراتژی پایه و مهارت تفکر را آموزش میدهد. آزمون‌ها و معماها آنچه کودکان یاد می‌گیرند را تقویت می‌کنند.
این کتاب از شخصیت‌های دوقلوهای هفت ساله سام و آلیس استفاده می‌کند که همیشه در حال جدل و دعوا هستند. آنها تصمیم می‌گیرند به ارتش بپیوندند که در آنجا از حمله نزدیک بیگانگان از سیاره کایسا مطلع می‌شوند. نتیجه حمله با یک بازی شطرنج زنده تعیین خواهد شد. در طول درس‌هایشان آنها درباره میدان نبرد و انواع سربازان یاد می‌گیرند و نقش هر یک را به نوبت بازی می‌کنند.
نتیجه گیری
در این مقاله، پنج عدد از بهترین کتاب های شطرنج را معرفی کردیم که در سال ۲۰۲۳ بسیار مورد توجه و استقبال قرار گرفته‌اند. این کتاب‌ها برای سطوح مختلف بازیکنان شطرنج مناسب هستند و می‌توانند به شما در ارتقای مهارت‌های شطرنجی‌تان کمک کنند. اکثر این کتاب‌ها را می‌توانید از فروشگاه‌های اینترنتی یا کتاب فروشی‌های معتبر تهیه کنید، اما برخی از آنها ممکن است فقط به زبان انگلیسی قابل دسترس باشند و ترجمه فارسی آنها موجود نباشد. امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید و از این کتاب‌ها استفاده کنید.
سوالات متداول
1. مطالعه کتاب‌های شطرنج تا چه حد به پیشرفت در شطرنج کمک می‌کند؟
بسیار زیاد!! بله، مطالعه کتاب‌های شطرنج، یکی از مهم‌ترین کارهایی‌ست که برای پیشرفت در شطرنج به آن نیاز دارید.
2. چقدر برای مطالعه کتاب شطرنج زمان بگذاریم؟
این موضوع کاملا به هدف و نوع تمرین شما بستگی دارد. فردی که حرفه‌ای و مسابقاتی شطرنج را دنبال می‌کند قطعا چندین برابر فردی که فقط برای سرگرمی شطرنج می‌آموزد باید زمان صرف کند. اما به طور کلی، یک چهارم تمام وقتی که برای تمرین شطرنج اختصاص می‌دهید میزان خوبی برای مطالعه است. دقت کنید که در تمرین شطرنج، باید از تمام عناصر و تمرین‌ها استفاده کنید (حل معما، مطالعه گشایش، انجام بازی، تحلیل بازی، مطالعه وسط بازی و …) اگر تمام وقت خود را صرف کتاب خواندن کنید، نحوه استفاده از دانش آموخته شده را در بازی عملی نخواهید دانست. و اگر تمام وقت خود را صرف بازی کردن کنید، دانش جدیدی نمی‌آموزید و متوقف می‌شوید. پس تعادل را رعایت کنید!
نویسنده : حامد جدیر