آموزش کیش و مات در شطرنج (کامل)

در شطرنج آموزش کیش و مات در شطرنج، انواع مات و کیش و رفع کیش از اساسی ترین و مهم ترین اصول یادگیری شطرنج می باشد. هنرجویانی که می خواهند شطرنج را یاد بگییرند پس از آشنایی با صفحه شطرنج و انواع مهره ها و نحوه چیدن آنها، نحوه حرکت مهره ها در شطرنج را فرا می گیرند. سپس باید ابتدا مفاهیمی مانند امتیاز و ارزش مهره های شطرنج را فرا بگیرند و پس از آن با یادگیری چیدمان شطرنج، می توانند بازی شطرنج را به عنوان یک مبتدی شروع کنند ولی یک قطعه از پازل شروع بازی شطرنج گم شده است و آن قطعه در واقع هدف بازی و چگونگی رسیدن به این هدف است. اکنون با هم به اینکه چگونه در بازی شطرنج کیش و مات کنیم میپردازیم.

تمامی اصول ، تاکتیک ها و تکنیک های شطرنج و  تکنیک های شطرنج برای کیش و مات برای پیروزی در این بازی یعنی رسیدن به هدف اصلی بازی شطرنج به کار گرفته می شود.


جهت ورود به سامانه آموزش مجازی باشگاه شطرنج ایران کلیک کنید (ترم اول رایگان)

آموزش ویدئویی ، آنلاین و مجازی شطرنج


کیش و مات در شطرنج ، هدف اصلی بازی شطرنج

چگونه در شطرنج کیش و مات کنیم ؟ و اینکه بتوانیم کیش و مات در شطرنج با چند حرکت را انجام دهیم. در توضیح اینکه چرا کیش و مات مهره شاه در شطرنج، اصلی ترین هدف بازی شطرنج است باید اینطور گفت که چون بازی شطرنج از جنگ های واقعی الهام گرفته شده است. در این جنگ ها نیروهای پیاده و سواره با یکدیگر به مبارزه می پردازند تا اینکه یک جناح بر دیگری غلبه پیدا کند. 

یک نکته ای که در این جنگ ها به آن توجه میشده است فرار نکردن فرمانده جنگ بوده است، چرا که فرار کردن یک فرمانده باعث می شد که دوباره با نیرو های جدید و با تجربه بیشتر با لشکری دیگر حمله کند. در شطرنج نیز چنین است. هدف بازی شطرنج نیز جلوگیری از فرار فرمانده می باشد. همان طور که در مطلب چیدمان شطرنج و امتیاز مهره ها در شطرنج اشاره کردیم مهره شاه در واقع فرمانده جنگ شطرنج است.
اگر بتوانیم طوری بازی کنیم که مهره ی شاه را محاصره و و دستگیر! کنیم بازی را برده ایم. در بازی شطرنج تمامی مهره ها به غیر از شاه قابل زدن هستند. در بازی شطرنج هرگاه مهره ای مهره شاه را تهدید کند، شاه باید از از این تهدید خارج شود. اگر شاه را طوری تهدید کنیم که نتواند از آن تهدید فرار کند بازی شطرنج را برده ایم.

هدف اصلی بازی شطرنج کیش و مات کردن شاه حریف و کیش و مات نشدن شاه خودی توسط رقیب است

مجموعه شطرنج ایران، بزرگ ترین مرجع تخصصی آموزش شطرنج در ایران، در ادامه این مطلب آموزش کامل کیش، رفع کیش و کیش و مات را برای هنرجویان و شطرنج دوستان تهیه و ارائه کرده است.

آموزش کیش و مات در شطرنج : تعریف کیش در شطرنج + اصول و قواعد کیش

کیش و مات چیست ؟ همان طور که قبلا گفتیم، هدف طرفین در بازی شطرنج به دام انداختن شاه حریف یا مات کردن آن است. پس وظیفه ی همه مهره های شطرنج روشن می شود: دفاع از شاه خودی و حمله به شاه حریف. مات شدن شاه سفید یا سیاه به معنی خاتمه بازی است. و کسی که شاه حریف را مات کرده است فاتح نبرد به شمار می رود.

شاه حق ندارد به خانه ای برود که زیر ضرب مهره ی حریف باشد. اگر شطرنج بازی اشتباها شاه خود را در خانه ای قرار دهد که زیر ضرب مهره حریف باشد، موظف است که شاه را به محل قبلی خود برگرداند و به جای حرکت غیر قانونی اش، با شاه خود حرکت دیگری انجام دهد که قانونی باشد. اصولا در بازی شطرنج، لمس مهره مترادف است با حرکت حتمی آن مهره و بازیکن باید با مهره لمس شده بازی کند.

اگر مهره ای حرکتی کند که شاه حریف را زیر ضرب خود قرار دهد می گویند که شاه حریف در ” کیش ” قرار گرفته است. اعلام کیش با صدای بلند اجباری نیست. شاهی که کیش شده است باید از زیر ضرب خارج شود. بازیکنی که شاهش در معرض کیش قرار گرفته باشد در اولین نوبت حرکت خود باید رفع کیش کند.

اصول و قواعد کیش

اکنون میخواهیم روش کیش و مات سریع را آموزش دهیم. از آن جایی که در کیش شدن شاه یک طرف درگیری می باشد، در این قسمت علاوه بر اصول کیش بخشی از حرکات شاه را نیز که خیلی در این مبحث دخیل است را نیز شرح می دهیم. اصول و فواعد کیش به شرح زیر است.

  • هنگامی که شاه از طرف مهره ی حریف مورد حمله قرار می گیرد، می گوییم شاه کیش شده است.
  • وقتی شاه کیش می شود ما باید شاه را از کیش خارج کنیم پس حق نداریم حرکت دیگری به جز رفع کیش انجام دهیم.
  • شاه نمی تواند به خانه ای برود که در آن کیش است و در واقع مورد حمله ی مهره های دیگر قرار گرفته است و در واقع یک حرکت غیر قانونی حساب می شود.
  • شاه نمی تواند مهره ای را بزند که مورد حمایت مهره ی دیگر قرار گرفته است چون باز هم کیش می شود و در واقع یک حرکت غیر قانونی حساب می شود.
  • دو شاه نمی توانند کنار یکدیگر قرار بگیرند. حداقل بین دو شاه یک خانه باید فاصله باشد.
  • اگر حریف کیش باشد و به اشتباه حرکتی غیر از رفع کیش انجام بدهد در واقع حرکت غیر قانونی انجام داده است و علاوه بر زمانی که از دست می دهد یک حرکت غیر قانونی انجام داده است و یک اخطار دریافت می کند.
  • کیش دادن در بازی شطرنج به تنهایی باعث هیچ مزیتی نیست و برنده کسی است که کیش و مات کند.
اصول و قواعد کیش در شطرنج

رفع کیش در شطرنج

در تعریف رفع کیش در شطرنج باید گفت در بازی شطرنج هر گاه مهره شاه زیر ضرب دشمن باشد یا اصطلاحا کیش شده باشد، باید شاه را از زیر ضرب خارج کنیم و تهدید را رفع نماییم. به این کار در شطرنج رفع کیش می گویند. رفع کیش یک حرکت اجباری می باشد، به این معنی که حریف جز رفع کیش کار دیگری نمی تواند انجام دهد. به سه طریق شاه کیش شده می تواند رفع کیش کند:

  1. بزن : یعنی مهره ای که به شاه کیش داده است بزنیم. خواه مهره دیگری مهره کیش دهنده را بزند (مثلا فیل یا اسب) خود شاه نیز می تواند مهره کیش دهنده را بزند و حتما لازم نیست تا مهره دیگری بیاید و این مهره را نابود کند.
  2. ببند : یعنی مسیر و راهی که شاه از آن طریق کیش شده است با مهره ای ببندیم. می توانیم مهره ای را در بین راه مهره کیش دهنده و شاه قرار بدهیم و شاه را از کیش شدن خلاص کنیم. این را در رابطه با بیشتر مهره ها به جز مهره اسب جواب میده و پیاده جواب می دهد. چرا که مهره پیاده تنها مهره ای در شطرنج است که از روی مهره ها می پرد و در واقع با هیچ مهره ای نمی توان جلوی حرکت اسب در شطرنج را بگیریم. در مورد مهره پیاده نیز چون مهره پیاده فقط یک خانه رو به جلو حرکت می کند و به صورت مورب تهدید می کند، پس هرگاه که کسی با مهره پیاده کیش داده باشد پس در در خانه های اطراف شاه است و بستن معنی ندارد. در این دو مورد فقط می توان از دو راه دیگر برای رفع کیش استفاده کرد.
  3. فرار کن : یعنی با شاه حرکت کنیم و به خانه ای برویم که در آن مهره شاه کیش نباشد. بسیاری از استراتژی های پایان بازی بر این اساس است که با کیش های متوالی ، شاه را به مجبور به حرکت به سمتی کنند که شاه گیر بیوفتد و در نهایت حرکتی نتواند انجام دهد.

در سطوح بالاتر و حرفه ای تر، گاها راه های متعددی برای رفع کیش وجود دارد که انتخاب هر کدام از آنها می تواند ادامه روند بازی را تغییر دهد. مثلا در پوزیسیونی شاه کیش شده هم می تواند فرار کند و 3 خانه برای انتخاب راه فرار دارد که انتخاب هر کدام تبعاتی به همراه دارد. یا مثلا توسط مثلا برای رفه کیش هم می تواند با مهره ای راه را ببندد و هم می تواند توسط چند مهره به مهره کیش دهنده حمله کند و او را بزند که هر کدام استراتژی متفاوتی را برای ادامه بازی رقمی زند.

در آموزش کیش و مات در شطرنج چگونه قوی بشویم؟

مهم ترین اصل در آموزش کیش و مات در شطرنج دیدن مات ها و تمرین در این مسیر است. تمارین زیادی از جمله کیش و مات در یک حرکت، کیش و مات در دو حرکت و کیش و مات در سه حرکت وجود دارد که شطرنج بازان علاوه بر یادگیری الگوهای مات باید این تمارین را در تعداد زیاد حل کنند که در حین بازی مات ها را ببینند. این تمارین علاوه بر اینکه شما را در کیش و مات کردن حریف قوی و سریع می کند، به شما کمک می کند که خودتان هم در این دام ها نیوفتید و آنها را ببینید و بتوانید از آنها به موقع رهایی یابید. همانطور که گفته شد، هرگاه شاه کیش می خورد، باید از طریق یکی از سه راه ” ببند ، بزن یا فرار کند ” رفع کیش کند و این رفع کیش یک حرکت اجباری است. و این نکته مهم ترین نکته بازی شطرنج است. اگر حریف مهره شاه ما را کیش کرده باشد و ما از هیچ طریقی نتوانیم رفع کنیم، در واقع کیش و مات شده ایم. زمانی که شاه کیش باشد و نتواند از راه های رفع کیش از کیش خارج شود شاه کیش و مات شده است و بازی را باخته است.

بیشتر بخوانید :  بهترین دام های شطرنج

همانطور که گفته شد هدف بازی شطرنج، کیش و مات کردن شاه حریف است.

در بازی شطرنج هر مهره امتیازی دارد و یک از مهمترین پارامترهای بازیکنان برای جلو یا عقب بودن از بازی شمردن امتیاز مهره های شطرنج است که از دست داده اند یا از حریف زده اند ولی این نکته بسیار حائز اهمیت است که بازیکنی برنده است که شاه حریف را کیش و مات کرده است نه اینکه بیشتر مهره های او را زده باشد یا امتیاز بالاتری داشته باشد.

برنده و بازنده در شطرنج کیست؟

با توضیحاتی که در بالا ذکر شد، معلوم شد که برنده در شطرنج کسی است که حریف یا در واقع شاه حریف را کیش و مات کرده باشد. و بازنده کسی است که نتواند از کیش دادن حریف فرار کند و شاهش جای برای رفتن نداشته باشد. اینکه موقعیت های کیش و مات کردن حریف را بتوانیم ببنیم و پیش بینی کنیم ، مهمترین توانایی می باشد که یک شطرنج باز به مرور و بازی زیاد، آن را به دست می آورد.

بیشتر بخوانید : بهترین بازی‌ های شطرنج کامپیوتر

برای برنده شدن در بازی شطرنج به نکات زیر توجه کنید (نکات کیش ومات) :

** حرکات خود را با عجله انجام ندهید و سر فرصت بازی کنید چرا که یک بازی خوب که در آن وقت زیادی گذاشتید بهتر و شیرین تر از یک بازی ضعیف است که تند و شتاب زده بازی کنید.
** ترتیبی برای رفع کیش کردن وجود ندارد و بازیکن خودش باید بتواند با توجه به وضعیت مهره ها در صفحه از یک راه استفاده کند.

مثال از حرکت کیش و مات در شطرنج با شکل و تکنیک های مرتبط

مثال هایی از حرکت کیش و مات در شطرنج را آورده ایم، لطفا به دیاگرام ها دقت کنید:

دیاگرام مثالهای آموزش کیش و مات در شطرنج

تمامی مطالب فوق متعلق به باشگاه شطرنج ایران می باشد. کپی مطالب با حفظ منبع بلامانع می باشد.

انواع کیش و مات در شطرنج

بهترین روش کیش و مات در شطرنج کدام است. در شطرنج به طرق مختلفی می توان کیش و مات کرد و دانستن انواع کیش و مات در شطرنج یا دام هایی که منجر به کیش و مات می شود بر هر شطرنج بازی واجب و ضروری است. اهمیت این موضوع از این جهت می باشد که هم این دام ها و انواع مات در شطرنج را استفاده می کنید و روی رقیب بکار می برید و هم با فراگیری آنها یاد میگیرید که گرفتار آنها نشوید. از تعداد این دام ها و انواع کیش و مات در شطرنج بسیار است که در اینجا به بعضی از روش های مختلف کیش و مات اشاره می کنیم:

مقالات مرتبط با موضوع آموزش کیش و مات در شطرنج
آموزش کیش دوگانه در شطرنج
آموزش کیش برخاست در شطرنج

دکمه بازگشت به بالا