تمرکز در شطرنج
یکی از موضوعات مهم در آموزش شطرنج که بسیار کلیدی میباشد تمرکز در بازی شطرنج و چگونگی رسیدن به آن میباشد.
باشگاه شطرنج ایران سعی کرده تا شما را با این تکنیک ها بیشتر اشنا کند .برای ورود به سامانه آموزش مجازی شطرنج (ترم اول رایگان) کلیک نمایید.
کتاب های خودآموز راههایی برای افزایش سطح تمرکز شطرنجبازان ارائه می دهند. بنا به تجربه شخصی هر کس باید با آزمایش و خطا تکنیکی مناسب برای خود انتخاب کند.
یک داستان قدیمی متد روسی نگاه کردن به دریا را توصیف می کند که در این متد می توان با نگاه کردن به امواج دریا به آرامش خوبی قبل از هر بازی دست یافت. تمرکز روی یک محرک برای یک دوره پایدار زمانی در واقع نوعی مدیتیشن محسوب می شود.
بعضی از نوابغ جوان روسی عادت دارند در زمان مربوط به حرکت خودشان به جای نگاه کردن به صفحه شطرنج به سقف خیره شوند ! بازیکنان زیادی از این روش تقلید کرده اند ولی متاسفانه این روش یکطرفه عمل می کند ! به این معنی که : نوابغ جوان روسی ممکن است به سقف خیره شوند ولی خیره شدن به سقف کسی را به یک نابغه جوان روسی تبدیل نمی کند !
یک تکنیک معروف برای تقویت تمرکز در شطرنج، روش کوتوف است که آنالیز پوزیسیون های پیچیده در زمان معین بدون حرکت دادن مهره ها را مثل زمان مسابقه واقعی توصیه می کند .
ایده های دیگری برای افزایش سطح تمرکز در شطرنج بر اساس روش های مصنوعی ضد عوامل مزاحم تمرکز وجود دارند؛ مثل حلقه کردن دست ها دور صورت برای باریک کردن میدان دید و استفاده از گوش گیرهای کوچک برای کم کردن صداهای مزاحم .
روش مفید دیگر حاضر شدن سر میز مسابقه مدتی قبل از شروع آن است به منظور ساختن پروسه تمرکز در شطرنج قبل از شروع بازی .
تعداد زیادی از شطرنجبازان متد تغییر نوع تمرکز را از حالت عمیق و طولانی در زمان مربوط به حرکت خودشان به حالت سریع و سطحی و با ملاحظات کلی در زمان حرکت حریف تمرین میکنند. البته بازیکنانی نیز هستند که در زمان حرکت حریف راحت تر و موثرتر می توانند تمرکز کنند .
روانشناسی ورزش راه های زیر را برای افزایش سطح تمرکز توصیه میکند :
1. تمرین در کنار عوامل مزاحم مثل گرما و رطوبت و یا کسی که سر میز غذا میخورد و موزیک گوش خراش و مانند آن. بعنوان مثال باتوینیک در این مورد از حریف هایی برای تمرین استفاده می کرد که روی میز سیگار می کشیدند !
2. استفاده از محرک های صوتی و فیزیکی در زمانی که به تمرکز قوی نیاز داریم مثل دستورات شرطی کننده ای که به خودمان می دهیم : آرام باش. دقت کن. و یا نیشگون گرفتن خود !
3. تکرار اعمال دوره ای ثابت مثل بلند شدن از میز و کشیدن عضلات. پرسیدن سوالات معین از خود در هر حرکت. کنترل وضعیت ساعت هر 5 حرکت یکبار و مانند آن .
آمادگی ذهنی
نکات مفیدی که هر ورزشکار فعال بهتر است مد نظر قرار دهد از این قرار است:
- برگزیدن یک راه متعادل برای زندگی شخصی
- داشتن وزن طبیعی، تغذیه سالم و عادت به خواب منظم
- تمرین منظم
- فعالیت های فیزیکی مناسب و مداوم
در ارتباط با نکات ذکر شده، دکتر ایوه درباره آماده سازی خود برای مسابقه قهرمانی با آلخین چنین نوشت:
یک شطرنج باز باید ذهنی شفاف و اعصابی آهنی داشته باشد در غیر اینصورت هر پوزیسیونی را از دست می دهد حتی پوزیسیون های خوب و عالی را، بنابراین تمرین های فیزیکی یک عنصر ضروری در آماده سازی خودم بود. بوکس و شنا را یاد گرفتم و اغلب به تمرین های ژیمناستک و بازی تنیس پرداختم.
علاوه بر نصایح استاندارد ذکر شده یک شطرنج باز می تواند از لحاظ ذهنی و روانی خود را برای کارهای در پیش رو بیشتر آماده کند ایجاد آمادگی ذهنی و روانی با هدف کمک به خود می تواند در این موارد باشد:
طرح ریزی اعمال در پیش رو و نزدیک
احساس آمادگی بهتر
غلبه کردن بر حالت های استرس و اضطراب قبل از بازی و یا در جریان آن
تمرکز پایدار
پروسه کردن اطلاعات در حالتی موثر
مدیریت برای پروسه تصمیم گیری بهتر
عکس العمل بهتر در مقابل مسائل
یادآوری بهتر خواسته ها و اهداف شخصی
آمادگی ذهنی در شطرنج
آمادگی ذهنی در شطرنج به معنی جهت دادن و هوشیار کردن به سوی رقابت در پیش رو می باشد.در این ارتباط می توان از سوالات مفیدی استفاده کرد : حریف من کیست ؟درباره وی چه می دانم؟ انتطار چه نوع نبردی را دارم؟ عملکرد حریفم در این تورنمنت تا کنون چگونه بوده؟
آمادگی ذهنی در واقع انتخاب یک استراتژی قبل از شروع بازی و رقابت است.
به سوالاتی مثل : چه سیستم گشایشی را باید بکار ببرم؟ آیا باید برای برد بازی کنم؟ در مقابل پیشنهاد زود هنگام حریف چه خواهم کرد؟ باید جوابی مشخص قبل از شروع رقابت بدهیم.
تحقیقات نشان می دهد که توجه کردن به نتیجه بازی می تواند باعث کاهش میزان عملکرد مطلوب شود بنابراین در آماده سازی برای یک بازی افکار بازیکن باید به جای نتیجه روی اجرای بازی تمرکز یابد.
آمادگی ذهنی در ورزش بیشتر شامل نگرش و طرز تفکر مثبت است نگرانی در باره شهرت و یا قدرت حریف باعث افت کیفیت تمرکز و عملکردمان می شود.
تمامی مطالب فوق متعلق به باشگاه شطرنج ایران می باشد. کپی مطالب با حفظ منبع بلا مانع می باشد.
خانه و مدرسه تخصصی شطرنج در مشهد