مقالات شطرنج

آموزش دفاع فرانسه

دفاع فرانسه، با اين حرکات، آغاز می شود:

1.e4 e6 2.d4 d5

اين گشايش، در بين شطرنجبازان، محبوبيت زيادی دارد و حتی در  بازی بعضی از قهرمانان شطرنج جهان نيز ديده می شود.

ارزيابی از ديدگاه سفيد:

تحرک فيل سياه در خانه c8، بوسيله پياده های همرنگ خودش، محدود شده است و به طور کلی، سياه پوزيسيون محدود و در  هم فشرده ای دارد.

ارزيابی از ديدگاه سياه:

سياه با استفاده از پياده ستون c و f و همچنين با کمک گرفتن از سوار ها، تلاش می کند تا مرکز صفحه را  کنترل نموده و ضعف های موجود در پوزيسيون سفيد را مورد بهره برداری قرار دهد.

در اين وضعيت، به پياده e سفيد، حمله شده است. سفيد بايد چه طرحی را انتخاب کند؟ سفيد می تواند حرکت 3.exd5 را برگزيند که به واريانت تعويضی منجر می شود و برای بازيکنانی مناسب است که ادامه های آرام و کم تنش را ترجيح می دهند.

گروه ديگری از بازيکنان، ممکن است ادامه 3.e5 را انتخاب کنند که به واريانت پياده پيش رانده منجر می شود. اين ادامه، در بين بازيکنان جوان، محبوبيت زيادی دارد اما در عمل، سياه معمولا می تواند تعادل بازی را برقرار نموده و امکانات دفاعی و تهاجمی مناسبی، در اختيار داشته باشد.

ادامه ديگر، حرکت 3.Nc3 و دفاع از پياده e4 است که به واريانت اصلی دفاع فرانسه منجر می شود. حرکت 3.Nd2 نيز به واريانت تاراش می انجامد. اين دو گزينه، اصلی ترين ادامه های سفيد در شروع بازی دفاع فرانسه محسوب می شوند.

ايده اصلی در شروع بازی دفاع فرانسه

ايده اصلی در اين شروع بازی، نبرد بر سر کنترل خانه های d4 و e5 در مرکز صفحه است. اگر سفيد بتواند اين خانه ها را کنترل کند، در موقعيت برتر قرار خواهد گرفت. اما اگر سياه موفق به انجام اين کار شود، می تواند پياده های مرکزی خود را پيش رانده و تعادل بازی را برقرار نمايد. در ادامه بازی، بسته به اشتباهات سفيد، ممکن است، سياه، کسب برتری نموده و يا حتی به پيروزی برسد.

سفيد با پيش راندن پياده خود به خانه e5، يک زنجيره پياده ای ايجاد می کند. حرکات کليدی برای سياه، …c5 (حمله به پايه زنجيره پياده ای سفيد) و …f6 (حمله به نوک پيکان زنجيره پياده ای سفيد) است. بهتر است سياه، بعد از قلعه رفتن و تامين امنيت شاه، در اولين فرصت، حرکت …c5 را انجام دهد.

ايده هايی برای سفيد

  1. بهتر است سفيد با فيل جناح شاه خود، قطر b1-h7 را کنترل کند. تعويض اين فيل با فيل جناح وزير سياه- که در اين ساختار، معمولا يک فيل بد است- ايده خوبی نيست.
  2. اگر سياه گسترش خود را به کندی انجام دهد، سفيد می تواند با حرکات پياده ای f4 و f5 و باز کردن خطوط حمله، ابتکار عمل را در جناح شاه، بدست آورد.
  3. اگر سياه فيل جناح شاه خود را از قطر f8-a3 گسترش دهد، در بعضی واريانت ها، سفيد می تواند با حرکت Qg4 تهديداتی ايجاد کند.
  4. چنانچه فيل جناح وزير سياه، تعويض نشده باشد، ايده حمله به مرکز با حرکت پياده سفيد به خانه c4، چندان مناسب نيست، زيرا ممکن است به تعويض هايی منجر شود که دامنه فعاليت فيل سياه در خانه های روشن را افزايش می دهد. 
  5. اگر پياده e5 يا d4 سفيد، تعويض شده و در نتيجه، اين خانه ها، خالی شده باشند، بهتر است سفيد اين خانه ها را با يک سوار، اشغال کند.

ايده هايی برای سياه

  1. بهتر است سياه در اولين فرصت، حرکت پياده ای …c5 را انجام داده و فشار روی زنجيره پياده ای سفيد در مرکز را آغاز کند. البته سياه، همواره بايد تهديد حرکت Nc3-b5 و فشار اسب سفيد روی خانه های d6 و c7 را در نظر داشته باشد. (به ويژه اگر اين مانور، با فشار پياده e5 سفيد، روی خانه d6 يا فشار فيل سفيد در قطر h2-b8 همراه باشد).
  2. حرکت پياده ای …f6، بايد تنها پس از تامين امنيت شاه سياه، انجام شود. در غير اينصورت، ممکن است سفيد تهديدات تاکتيکی با حرکات Bd3 و Qh5، بر عليه شاه سياه، ايجاد کند.
  3. هر يک از حرکات …cxd4 يا …c4 ممکن است در بعضی شرايط، خوب باشند اما با توجه به اينکه فشار بر پايه زنجيره پياده ای سفيد در مرکز را کاهش می دهند، بهتر است با احتياط انجام شوند.
  4. ايده تعويض فيل جناح وزير سياه با حرکاتی مانند …b6 و …Ba6 قابل توجه است زيرا در اين نوع ساختار، معمولا فيل بد محسوب می شود.
  5. انجام بعضی تعويض ها می تواند سياه را از موقعيت محدود و فشرده، خارج کند.
  6. چنانچه مرکز، به صورت بلوکه باقی بماند، سياه می تواند حملاتی را با پيشروی پياده ها در جناحی که شاه سياه در آن قرار ندارد، سازماندهی کند.

واریانت‌ها یا دنباله‌های دفاع فرانسوی

دنباله به معنای زیر شاخه و ادامه می باشد که در دفاع فرانسه اتفاق می افتد. همانطور که گفته شد دفاع فرانسه با حرکات e4 e6 آغاز می شود و بعد از آن حرکت های بسیار متنوعی برای مهره های سیاه و سفید پیش رو هست که به آنها دنباله یا زیرشاخه یا واریانت گفته می شود. اکنون میخواهیم واریانت های مختلف دفاع فرانسوی در شطرنج را مورد بررسی قرار دهیم.

واريانت پياده پيش رانده

1.e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5

سياه پايه زنجيره پياده ای سفيد در مرکز را مورد حمله قرار می دهد.

4.c3 Nc6

سفيد از مرکز پياده ای خود، دفاع کرده است. بنابراين، سياه، فشار بيشتری وارد می کند.

5.Nf3 Qb6

سياه با اين حرکت، به پياده b2 سفيد، فشار می آورد. بنابراين، سفيد فعلا نمی تواند فيل جناح وزير خود را گسترش دهد.

حالا سفيد می تواند با حرکت 6.Be2 ، به سادگی، گسترش خود را ادامه دهد يا با حرکت 6.Bd3، ضمن گسترش فيل، پياده d4 را ظاهرا بی دفاع گذاشته و يک دام گستری کوچک انجام دهد (سياه نمی تواند پياده d4 را بگيرد زيرا پس از: 6…cxd 7.cxd Nxd4 8.Nxd4 Qxd4، در نهايت، با کيش برخاستی 9.Bb5+ وزير خود را از دست خواهد داد). ادامه ديگر برای سفيد، حرکت 6.a3 و در ادامه، حرکت b4  همراه با کاهش فشار روی زنجيره پياده ای مرکزی سفيد خواهد بود.

واريانت کلاسيک (Classical Variation)

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Nc3 Nf6

سياه فشار بيشتری روی پياده e4 وارد می کند.

4.Bg5 Be7

سفيد با آچمز کردن اسب سياه در خانه f6، پياده e4 خود، دفاع کرده بود. بنابراين، سياه، آچمزی را از بين می برد.

5.e5 Nfd7 6.Bxe7 Qxe7

سفيد، فيل بد خود را با فيل خوب سياه، تعويض می کند.

حالا بهترين حرکت برای سفيد، 7.f4 است. در اينجا سياه نمی تواند حرکت …c5 را انجام دهد زيرا با پاسخ قدرتمند Nb5 و حمله سفيد روی نقاط c7 و  d6روبرو خواهد شد. سياه می تواند حرکت …c5 را بعد از حرکت …a6 يا …o-o انجام دهد.

واريانت اشتاينيتز

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Nc3 Nf6 4.e5 Nfd7

در اين واريانت، سفيد، فيل خود را از خانه e3 گسترش می دهد تا کنترل بيشتری روی خانه d4 داشته باشد.

5.f4 c5

دو حرکت مهم. سفيد تلاش می کند خانه e5 را قاطعانه کنترل کند و سياه هم در مقابل، پايه زنجيره پياده ای سفيد در مرکز را مورد حمله قرار می دهد.

6.Nf3 Nc6

سياه همچنان بر خانه d4 فشار می آورد و سفيد حالا با حرکت Be3 دفاع می کند.

واريانت ويناور  (Winawer Variation)

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Nc3 Bb4

سياه، اسب سفيد در خانه c3 را آچمز نموده و تهديد گرفتن پياده e4 را ايجاد می کند.

4.e5 c5

سفيد با پيشروی پياده e، تهديد سياه را دفاع کرده است. حالا سياه بر خانه d4 فشار می آورد.

5.a3 Bxc3+ 6.bxc3 Ne7

حرکت 6…Nc6 چندان خوب نيست زيرا سفيد با حرکت قدرتمند 7.Qg4 پاسخ خواهد داد.

حالا سفيد می تواند  با حرکت 7.Nf3 گسترش خود را ادامه دهد يا با حرکت 7.Qg4،  در جناح شاه، فشار بياورد.

واريانت تاراش (Tarrasch Variation)

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Nd2 Nf6

حرکت 3.Nd2 دو ويژگی مهم دارد. اول اينکه سياه نمی تواند اين اسب را با حرکت …Bb4 آچمز کند زيرا سفيد با حرکت c3 پاسخ خواهد داد. نکته دوم اينکه، خانه c3 برای پياده سفيد، خالی می ماند و سفيد، به اين ترتيب، می تواند از خانه d4 و مرکز پياده ای خود، حمايت کند.

4.e5 Nfd7 5.c3 c5

در اين وضعيت، سفيد می تواند با حرکت 6.f4 از مرکز پياده ای خود، حمايت کند.  اگر سياه حرکت  …f6، را انجام دهد، سفيد می تواند پياده e را تعويض کند. سفيد معمولا اسب جناح وزير خود را از خانه f3 و اسب جناح شاه خود را از خانه e2 گسترش می دهد.

هديه يونانی

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Nc3 Bb4 4.e5 Ne7 5.Qg4 0–0 6.Nf3 Nd7 7.Bd3 c5?!

8.Bxh7+!

اين قربانی، يکی از مشهور ترين تاکتيک های شطرنج است.

8…Kxh7 9.Ng5+ Kg8 10.Qh5 Re8 11.Qxf7+ Kh8 12.Nxe6

سياه نمی تواند هر دو  تهديد همزمان از دست دادن وزير يا مات در خانه g7 را دفاع کند. بنابراين تسليم می شود.

بازيکنانی که دفاع فرانسه را، چه با مهره سفيد و چه با مهره سياه، بازی می کنند، بايد با طرح تاکتيکی قربانی فيل در خانه h7 که در اصطلاح شطرنج، به «هديه يونانی» مشهور است، آشنايی داشته باشند.

واريانت های مشهور دفاع فرانسه

کلمات کليدی: آموزش شطرنج، قهرمانان شطرنج جهان، تاکتيک های شطرنج.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا