مقالات شطرنج

روانشناسی تنگی زمان

تنگی زمان یکی از شایع ترین مشکلاتی است که بازیکنان شطرنج با آن روبرو هستند، همه ما حداقل یکبار در تنگی زمان افتاده ایم یا دیگران را در این دام برای رهایی از باخت گرفتار کرده ایم. کارلوس مارتینز از اسپانیا، یک متخصص روانشناسی در شطرنج ، توضیح می دهد که برخی از عوامل روانی در پشت شخصیت افراد نهفته است و اینکه چگونه ما می توانیم یاد بگیریم که با آنها مبارزه کنیم.

مقدمه

درباره عامل زمان در شطرنج بسیار نوشته شده است و اینکه چگونه میتواند روی بازی تاثیر بگذارد، یا دقیق تر بگوییم روی تصمیم گیری های ما و در نهایت روی نتیجه بازی تاثیر گذار است.

در میان همه مقالاتی که درباره این موضوع نوشته شده است من می خواهم کتاب جاناتان راوسن(Jonathan Rowson)  را معرفی کنم که نام آن “هفت گناه مرگبار شطرنج ” است . در فصل اختصاص داده شده به گناه کمال، نویسنده عللی که منجر به افتادن بازیکنان در تنگی وقت می شوند را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. چند جمله ای که از این کتاب یاد گرفتم و همیشه در ذهنم نگه می دارم که البته نباید آنها را انجام دهم :

{“سطح من پایین است” و یا این جمله ها که “همیشه “گناه” را به تنگی زمان ربط می دهند و اینکه ما نباید همیشه خودمان را برای در معرض قرار گرفتن در این شرایط سرزنش کنیم. آنچه مهم است این است که شما باید اهمیت زمان در شطرنج را درک کنید و اینکه در لحظات بازی چقدر مدیریت زمان مفید خواهد بود.}

 

دو نظریه وجود دارد که شاید صحبت های بالا را واضح تر کند:

1- تنگی زمان هرگز یک مشکل واقعی نیست. بازی های بسیار پیچیده ای بوجود می آیند که شما نیاز به انجام محاسبات بسیار دقیق دارید پس زمان بیشتری باید صرف کنید. به طور مشابه، شما گاهی اوقات به یک لحظه تعیین کننده در بازی رسیده اید و دوباره باید حرکت بسیار دقیق دیگری را انتخاب کنید که باز هم نیاز به صرف زمان بیشتری برای فکر کردن دارید.

 

2 به ساعت، به عنوان یک فاکتور و عامل اصلی در بازی توجه کنید. در بسیاری از مواقع به آن فقط به اندازه کافی برای درک، برنامه ریزی و محاسبه طرح خود نگاه کنید. شما باید بدانید که ساعت یا زمان نقش واقعاً حیاتی در بازی ایفا می کند و اگر شما بطور دائم در تنگی زمان قرار میگیرید باید آگاه باشید و از آن دوری کنید و برای مقابله با آن روی خود کار کنید.

 

این مقاله عوامل افتادن در تنگی وقت و عکس العمل های ایجاد شده از آن را برای شما شرح می دهد. و راههایی برای مقابله با آن به شما یاد خواهد داد که شما را کمک خواهد کرد که بازی خود را بهبود ببخشید.

 

تنگی زمان: یک بهانه تسکین دهنده!

صرف نظر از بازیکنانی که بطور طبیعی در تنگی زمان هستند و نمی توانند زمان خود را به درستی مدیریت کنند که منجر به ارتکاب خطا در بازی میشوند، آن هم بازی هایی که بهتر از حریف بودند و یا در صورت داشتن زمان بیشتر برتری بدست می آوردند و حتی میبردند که اغلب این دسته، زمان را به عنوان بهانه ای برای توجیه نتیجه بازی استفاده می کنند.

 یکی دیگر از عوامل روانی که اغلب باعث تنگی زمان و یا تشدید آن میشود نداشتن اعتماد به نفس بازیکن است.

در کتاب کلاسیک روانشناسی شطرنج، استاد بزرگ یوری Averbakh می نویسد:

 

تجربه شخصی من نشان می دهد که کمبود وقت معمولا به دلیل عدم توانایی در کنترل زمان نیست بلکه به دلیل یک فاکتور شخصیتی مرتبط با ذات فرد است.

 

این نیست که یک بازیکن شطرنج وقتی که در زمان کم گرفتار می شود نمی داند چگونه از پس آن برآید، بلکه حقیقت اینست که او به اندازه کافی از خود مطمئن نیست و او به محاسبه خود اعتماد ندارد و بنابراین، واریانت ها را دوباره و دوباره بررسی می کند.

Averbakh به وضوح به عوامل روانی اشاره کرد و ناتوانی مدیریت زمان را بیان کرد.

عدم اعتماد به نفس را می توان به دو روش مختلف تقسیم بندی کرد:

  1. از یک بازیکن بپرسید که روند فکری خود را در طول یک بازی توضیح دهد. شک و تردید در تجزیه و تحلیل و یا تصمیم گیری، یک شاخص از عدم اعتماد به نفس است.
  2. برای یک سری از حرکات وقت یکسانی صرف کردن. دیده می شود که یک بازیکن برای هر حرکت شطرنج دقایقی صرف می کند. که این نیز مثالی از نداشتن اعتماد به حرکات و تجزیه و تحلیل اوست.

 

برخی از ویژگی های عدم اعتماد به نفس عبارتند از: شک و تردید در مورد شروع بازی های ما، عدم اطمینان از ارزیابی موقعیت ، بها دادن بیش از حد به امکانات حریفان و افکار بدبینانه یا منفی در مورد نتیجه بازی.

یادگیری تمرینات تجسم خاص و یا تمرینات تاکتیکی / فنی “آسان” می تواند اعتماد به نفس ما را در طول بازی افزایش دهد.

و از دیگر عواملی که ما را به سوی تنگی زمان در شطرنج هدایت می کند ” ترس از حریف مقابل ” است.

 

در ویدئوی زیر اشتباهات عجیبی که ممکن است در اثر تنگی وقت (زمان ) در شطرنج رخ دهد را مشاهده خواهید کرد؛

https://www.aparat.com/v/tvfdz

 

توضیحات مربوط به ویدئو:

هر بازیکن حرفه ای حتما تجربه های مشابه را دارد:

😳گیم 1: آناند-ایوانچوک.در این گیم واسیلی ایوانچوک مات با یک حرکت را ندید!!!

😳گیم 2 : آرونیان – کارلسن.در این گیم کارلسن  درجایی که همه ناامیدمی شوند یک معجزه را مدیریت می کند!

😳گیم 3: شانگلی – کارلسن.در اینجا مگنوس نه تنهاوزیرش را ازدست می دهد بلکه گیم را به یکی از ستاره های چین واگذار می کند.

😳گیم 4: آناند-کاستانیوک.مبارزه قهرمان آقایان و بانوان که در اینجا خانم کاستانیوک برنده می شود.

😳گیم 5: پولگار-کاستانیوک.یک جدال دیدنی از شماره های 1 بانوان شطرنج جهان

😳گیم 6 : مورزویچ-کارلسن.قربانی رخ توسط موروزویچ و پیروزی با ترکیب اسب و وزیر

 

 

تمامی مطالب فوق متعلق به باشگاه شطرنج ایران می باشد. کپی مطالب با حفظ منبع بلا مانع می باشد.

خانه و مدرسه تخصصی شطرنج در مشهد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا