در ابتدا بد نیست با مفهوم گامبی که در شطرنج زیاد به گوش‌مان می‌‌خورد آشنا شویم.
گامبی چیست؟
گامبی به قربانی کردن یک یا چند پیاده (در بعضی مواقع یک سوار) در شروع بازی گفته می‌شود تا در ازای آن بتوان از لحاظ گسترشی و تسلط بر مرکز از حریف برتری گرفت و امکان حمله با گسترش بهتر را فراهم می‌کند.
بیشتر گامبی‌ها بعد از حرکت
۱.e4 e5
به‌وجود می‌آیند و دارای سه ویژگی مشترک هستند:
- حمله‌ایی هدفمند به ضعیف‌ترین پیاده شطرنج یعنی پیاده مرگ یا پیاده f7؛
- اگر سیاه بخواهد مهره که برتری گرفته را حفظ کند، با تأخیر در گشترش دادن مهره‌ها روبه‌رو می‌شود؛
- یکی از بهترین روش‌های مقابله با گامبی‌ها، قبول کردن قربانی و سپس تلاش به گسترش سریع سوارها و پس دادن مهره به‌دست آمده است.
گامبی اسکاتلندی چیست؟
تاریخچه گامبی اسکاتلندی به سال ۱۸۲۴ بر می‌گردد و تا قرن ۱۹ محبوبیت خوبی داشت اما به مرور از محبوبیت این شروع بازی کاسته شد تا اینکه بازیکنان برجسته ایی همچون گری کاسپاروف و یان تیمان دوباره به این شروع بازی اعتبار بخشیدند و به شروع بازی محبوبی در بین شطرنج بازان تبدیل شد.
این شروع بازی با حرکات زیر آغاز می شود:
۱.e4 e5
۲.Nf3 Nc6
۳.d4 e.d4
۴.Bc4
البته سفید در حرکت چهارم حرکت هایی مثل:
۴. c3
را هم می تواند انجام بدهد.
هدف شروع بازی گامبی اسکاتلندی
در این شروع بازی سفید قصد دارد بعد از حرکت:
۳.e.d4
به مر کز مسلط بشود و در ادامه بازی با گسترش بهتر حملاتی را به پیاده f7 به‌وجود بیاورد. در این شروع بازی بازیکنان تاکتیکی می‌تواند با قدرت اسب ها و فیل ها به خوبی به شاه سیاه حمله کنند و در صورتی‌که سیاه نتواند بهترین حرکت‌های دفاعی را پیدا کند با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد.
سیاه نمی تواند در حرکت سوم حرکت های دیگری را انجام بده و حرکت هایی مانند:
۳… d6 یا ۳…f5 یا ۳…N.d4
گزینه های خوبی برای سیاه نمی‌باشد.
سفید در این بازی می‌تواند پیاده‌ایی که قربانی داده را خیلی سریع پس بگیرد، که باعث کاهش سرعت حمله او می‌شود و سیاه هم باید سعی کند هرچه سریع‌تر حرکت های گسترشی را انجام دهد یا جلوی حملات سریع حریف را با حرکات صحیح پاسخ بدهد.
چرا باید گامبی اسکاتلندی بازی کنیم؟
برای پیشرفت در شطرنج شما باید بتوانید شروع بای های مختلف را یاد داشته باشید و با توجه به خلق و خوی خود شروع بازی متناسب را انتخاب نمایید. برای مثال بازیکنانی تاکتیکی زمانیکه شروع بازی های خیلی خنثی و بدون شانس های تاکتیکی را بازی کنند نمی توانند از قدرت خود به خوبی استفاده کنند.
اما اگر شروع بازی های پر تنش را بازی کنند می توانند از ویژگی های شخصیتی خود بهترین بهره را ببرند که یکی از این شروع بازی ها گامی اسکاتلندی هست که سفید با گسترش بهتر فرصت حمله به شاه قلعه نرفته سیاه را پیدا می کند.
شاخه اصلی و حمله مدرن
۱.e4 e5
۲.Nf3 Nc6
۳.d4 e.d4
۴.Bc4
به اعتقاد بیشتر قهرمانان باید دید تاکتیکی خود را در شروع بازی بالا ببرید همانطوری که بیشتر بازیکنانی که توانسته‌اند به نتیجه های درخشان برسند با استفاده از دید تاکتیکی در شروع بازی می باشد.
۴… Nf6
بازیکن سیاه هم باید بتواند به مرکز حمله کند و این حرکت می تواند امکانات خوبی در مرکز به سیاه بدهد. از دیگر حرکت‌هایی که بازیکنان سیاه در بازی های خود انجام می دهند می توان به حرکت‌های:
۴…Bc5
یا
۴…Bb4+
یا
۴…be7
یا
۴…h6
یا
۴…Qf6
یا
۴…d6
اشاره کرد که خیلی از این حرکت‌ها حرکت‌های مناسبی برای سیاه نمی‌باشد.
۵.e5
در این حرکت سفید می تواند حرکت های:
۵.Ng5
یا
۵.o-o
را انجام بدهد.
اما در این حرکت سفید با سرعت عمل بالا فرصت گسترش به سیاه را نمی‌دهد و به سرعت به اسب سیاه حمله می‌کند.
۶.Bb5
تنها حرکت خوب می باشد و حرکت
۶.e.f
یا
۶.d.c4
برای سفید بسیار بد می‌باشد و پیاده عقب می‌افتد.
۶…Ne4
دلیل انجام این حرکت آوردن اسب سیاه به سمت مرکز می باشد و یکی از بهترین حرکت های ممکن است.
۷.N.d4 Bd7
سیاه همچنین می تواند حرکت
۷…Bc5
را بازی کند که امکانات جالبی را برای سیاه به‌وجود می‌آورد و بازی پرتنشی را به‌وجود می آورد.
۸.B.c6
تنها حرکت صحیح می باشد و بقیه حرکات مناسب نیست. برای مثال:
۸.N.c6 b.c6! 9.Bd3 Qe7
سیاه می‌تواند به موقعیت خوبی دست پیدا کند.
همچنین در یکی از بازی های جذاب بازی به صورت زیر ادامه پیدا کرده است.
۸.N.c6 b.c6 9.Bd3 Bc5 10.B.e4 Qh4 ۱۱.Qe2 d.e4 12.Be3 Bg4 13.Qc4 B.e3 ۱۴.g3 Qd8 15.f.e3 Qd1+ 16.Kf2 Qf3 17.Kg1 Bh3 18.Q.c6+ Kf8 ۱۹.Q.a8+ Ke7
۸…b.c6 9.o-o Bc5
بازی در این شاخه می تواند این‌گونه ادامه پیدا کند و دو بازیکن در شرایط مناسبی قرار داشته باشند.
