دام‌ های شروع بازی لندن

دام‌های گشایشی در شطرنج از شهرت بالایی برخوردارند و تقریبا در هر گشایشی می‌توان تعدادی دام و تله خوب پیدا کرد. شروع بازی لندن یا سیستم لندن که اخیرا شهرت زیادی پیدا کرده است و یکی از محبوب‌ترین گشایش‌های پیاده وزیر می‌باشد، که شامل دام‌های شروع بازی متعددی می‌شود که هر کدام زیبایی منحصر به فردی دارند. در این مقاله از آموزش شطرنج ابتدا شروع بازی لندن (یا همان سیستم لندن) را معرفی می‌کنیم و سپس تعدادی از دام‌های زیبا و پرتکرار دام‌ های شروع بازی لندن را بررسی خواهیم کرد.

شروع بازی لندن (سیستم لندن) چیست؟

شروع بازی لندن یکی از گشایش‌های پیاده وزیر است که با حرکات زیر نمایان می‌شود:

۱. d4 d5

۲. Bf4

در اینجا بازی وارد سیستم لندن معروف شده است. این شروع بازی در بین بسیاری از استریمرهای شطرنج نیز مشهور می‌باشد. در ادامه به بررسی دام‌ های شروع بازی لندن می‌پردازیم:

دام ۱: کیش و ماتی زیبا

در اولین دام از دام های شروع بازی لندن، یک کیش و مات زیبا را شاهد خواهیم بود:

۱. d4 d5

۲. Bf4 Nf6

۳. e3 c5

۴. c3

سفید ساختار پیاده‌ای زیبایی برای خود بنا کرده است.

۴. … e6

۵. Nf3 Nc5

۶. Nbd2 Bd6

در این پوزیسیون، گرفتن فیل سیاه برای سفید خوب نیست، چرا که فقط باعث گسترش وزیر سیاه بدون هیچ زحمتی شده و چیزی نیز از این تعویض عاید سفید نمی‌شود.

۷. Bg3 O-O

۸. Bd3 Qe7

۹. Ne5 Nd7

۱۰. Nxd7 Bxd7

۱۱. Bxd6 Qxd6

۱۲. dxc5

دامی که راجبش صحبت کرده بودیم اینجاست. سیاه باید از پیاده از دست رفته‌اش بگذرد و وزیر خود را فراری دهد تا از این بیشتر عقب نیوفتد، اما سیاه نمی‌خواهد یک پیاده از دست بدهد پس پیاده‌اش را پس می‌گیرد:

۱۲. … Qxc5

۱۳. Bxh7+ Kxh7

۱۴. Qh5+ Kg8

۱۵. Ne4

پیاده سیاه آچمز است و نمی‌تواند اسب سفید را بگیرد چرا که اگر حرکت کند، وزیر سیاه از دست خواهد رفت.

۱۵. … Qe7

۱۶. Ng5

سفید با حمله به خانه h7 با دو مهره اسب و وزیر خود، تهدید کیش و مات را ایجاد کرده است. تنها را سیاه برای جلوگیری از کیش و مات، گرفتن اسب سفید با وزیر خود و قربانی دادن وزیرش است که باز هم به دلیل قوای سنگینی که از دست داده است بازی را از دست می‌دهد. اما اگر وزیر خود را در ازای اسب سفید ندهد، در دو حرکت کیش و مات می‌شود:

۱۶. … Rfe8

۱۷. Qh7+ Kf8

۱۸. Qh8#

و سیاه به دلیل تلاش‌های ناموفق در پاسداری از قوای خود، توسط وزیر سفید کیش و مات می‌شود.

دام‌ های شروع بازی لندن ۲: هدیه یونانی

این دام نیز تا حدودی شبیه به دام قبلی است و همان ایده کلی را دنبال می‌کند، با تفاوت‌هایی در جزئیات.

۱. d4 d5

۲. Bf4 Nf6

۳. e3 c5

۴. c3 Nc6

در دام قبلی نیز این ساختار پیاده‌ای را برای سفید دیدیم.

۵. Nd2 e6

۶. Ngf3 Bd6

و به دلیلی که ذکر شد، گرفتن فیل سیاه، حرکت خوبی برای سفید محسوب نمی‌شود.

۷. Bg3 O-O

۸. Bd3

این فیل سفید، نیم نگاهی به پیاده h7 داشته و می‌تواند در حمله‌ای در جناح شاه موثر واقع شود.

۸. … b6

سیاه یک زنجیره پیاده‌ای تشکیل می‌دهد.

۹. e4

با این حرکت سفید شروع به برپا کردن دامی علیه سیاه می‌کند. بسیاری در این پوزیسیون پیاده سفید را می‌گیرند:

۹. … dxe4

۱۰. Nxe4 Nxe4

۱۱. Bxe4

فیل سفید در حال حمله به اسب سیاه است:

۱۱. … Bb7

۱۲. dxc5

سفید با سه مهره به فیل سیاه‌رو بازیکن سیاه حمله کرده است.

۱۲. … Bxc5

۱۳. Qa4

و اکنون اسب سیاه تحت حمله است و سیاه باید از آن دفاع کند:

۱۳. … Qc8??

سیاه حرکت خوبی را برای دفاع از اسب خود انتخاب نکرده است. حرکت اخیر او یک اشتباه بزرگ بوده و به سفید اجازه می‌دهد با قربانی یک سوار سبک، حمله در جناح شاه سیاه ترتیب داده و اوضاع سیاه را بهم بریزد:

۱۴. Bxh7+ Kxh7

۱۵. Qh4+ Kg8

۱۶. Ng5

و سفید با حرکت اخیر خود، کیش و مات در h7 را تهدید می‌کند.

۱۶. … Rd8

۱۷. Qh7+ Kf8

۱۸. Qh8+ Ke7

۱۹. Qxg7 Rf7

سیاه سعی می‌کند از پیاده f7 خود حفاظت کند اما فایده‌ای ندارد:

۲۰. O-O-O

و کاملا مشخص است که سفید برتری آشکاری دارد. شاه سفید امنیت خوبی دارد اما شاه سیاه به هیچ عنوان امن نیست و با مهره‌های مختلف سیاه تهدید می‌شود. سفید در ازای سواری که از دست داده، دو پیاده گرفته است و پوزیسیون نیز کاملا به نفع سفید است. سیاه مدت زیادی نمی‌تواند مقاومت کند.

دام‌ های شروع بازی لندن ۳: تله وزیر

تله وزیر یکی از بهترین دام‌ های شروع بازی لندن است. در این دام شروع بازی لندن، سفید با استفاده از اشتباه سیاه، وزیر او را گیر انداخته و می‌گیرد.

۱. d4 Nf6

۲. Bf4 g6

۳. e3 Bg7

۴. Nf3 d6

۵. Nbd2 O-O

۶. h6 Nbd7

۷. Bc4

تا به اینجا هر دو طرف گسترش خوبی داشته‌اند و موقعیت برابر است. اگر چه سفید فضای بیشتری برای تحرک دارد اما سیاه در خطر نیست و می‌تواند بازی را به خوبی ادامه دهد. اما در اینجا سیاه با حرکت رخ خود، بدون در نظر گرفتن حرکات بعدی سفید، یک اشتباه بزرگ مرتکب می‌شود که قابل جبران نیست:

۷. … Re8??

۸. Bxf7+

یک حرکت خارق‌العاده از سفید! در اینجا سیاه نباید قربانی سفید را بگیرد، بلکه باید شاه خود را فراری داده و تفاوت را به سفید واگذار کند. چرا که اگر فیل سفید را بگیرد:

۸. … Kxf7

۹. Ng5+ Kg8

۱۰. Ne6

وزیر سیاه توسط مهره‌های خودی محاصره شده و راه فراری ندارد. سیاه اسب سفید را هم نمی‌تواند بگیرد و وزیرش از دست می‌رود.

دام‌ های شروع بازی لندن ۴: تله رخ

در این دام از دام‌ های شروع بازی لندن، سفید با حمله به یکی از سوارهای سیاه، او را مجبور به دفاع می‌کند، اما سیاه با انتخاب دفاعی نامناسب، خود را در دردسر انداخته و یک تفاوت عقب می افتد.

۱. d4 d5

۲. Nf3 Nf6

۳. Bf4 c5

۴. e3 Nc6

۵. Nbd2 Bf5

۶. dxc5 e6

۷. Nd4

سفید به اسب و فیل سیاه حمله می‌کند. گر چه هر دو دفاع دارند، اما اگر سیاه اجازه تعویض فیلش را بدهد، سفید ساختار پیاده‌ای سیاه را نابود کرده و برتری دو فیل را نیز می‌گیرد. دقت کنید که گرفتن اسب d4 با اسب نیز به ضرر سیاه تمام خواهد شد چرا که سفید یک پیاده کامل جلو است و ساختار پیاده‌ای مستحکمی نیز دارد. برای همین سیاه فیل خود را عقب می‌کشد:

۷. … Bg6

۸. Bb5

و اکنون حمله‌ای که در ابتدا به آن اشاره کردیم، سفید اسب سیاه را آچمز کرده و با دو مهره به آن حمله می‌کند. سیاه اگر اقدامی نکند یک پیاده دیگر از دست می‌دهد و علاوه بر آن رخش نیز تهدید می‌شود. پس باید از اسب آچمز خود دفاع کند. بهترین راه دفاع، حرکت ۸. … Qc8 می‌باشد. اما سیاه عجله کرده و با رخ از اسبش دفاع می‌کند:

۸. … Rc8

۹. Nxc6 bxc6

۱۰. Ba6

تنها خانه‌ای که سیاه می‌تواند رخش را فراری دهد، a8 است:

۱۰. … Ra8

۱۱. Bb7

رخ سیاه هیچ راه فراری نداشته و سیاه یک تفاوت عقب می‌افتد.

دام‌ های شروع بازی لندن ۵: فیل رو گیر بنداز !

تا به حال دام هایی را بررسی کردیم که سفید در آن‌ها برتری کسب می‌کرد. در اینجا می‌خواهیم دامی را بررسی کنیم که فیل سفید، در اثر بی‌توجهی به دام می‌افتد.

۱. d4 d5

۲. Bf4 h5

۳. e3

سفید با حرکت اخیر خود، راه فرار فیلش را بست:

۳. … e5

۴. Bxe5 f6

۵. Bf4 g5

۶. Bg3 h4

فیل سفید راه فراری ندارد.

۷. Bxh4 gxh4

و سیاه در ازای دو پیاده، یک فیل از حریف گرفته است.

دام ابتدایی شروع بازی لندن: تله فیل

این دام بسیار ابتدایی است و افراد با تجربه در آن نمی‌افتند. و برعکس بسیاری دیگر از دام‌ هایی که تاکنون بررسی شد، واضح و آشکارست.

۱. d4 Nf6

۲. Bf4 c6

۳. e3 g5

سیاه دامی برای سفید پهن کرده و پیاده سمی ستون g را طعمه خود قرار داده است. اگر سفید وسوسه شود و پیاده را بگیرد:

۴. Bxg5? Qd5+

یک حمله دوگانه! و سفید فیلش را از دست می‌دهد. دقت کنید که سفید به خاطر حرکت ۳. e3 خود نمی‌تواند فیلش را برگرداند و رفع کیش کند. اگر سفید ۳. e3 بازی نکرده بود، می‌توانست قسر در برود.

---

نویسنده : حامد جدیر