آموزش شروع بازی گامبی شاه در شطرنج

ایده گامبی شاه ( قربانی پیاده جناح شاه) که با حرکت f4 به اجرا در می آید، با هدف منحرف کردن پیاده مرکزی e5، باز کردن ستون f برای رخ و تصرف مرکز با حرکت d4 است. البته حرکت f4 باعث ایجاد ضعف 

در جناح شاه سفید می گردد. گامبی شاه یکی از شروع بازی های بسیار حاد و پیچیده است. 

گامبی شاه با حرکت زیر آغاز می شود: 

1.e4 e5 2.f4    

بعد از این حرکت، انواع واریاسیون های جالب ایجاد می شود. سفید با قربانی کردن پیاده می خواهد مرکز را تصرف کند و با گسترش هر چه سریعتر سوارها دست به حمله در خطوط باز بزند. دفاع مطمئن 

برای سیاه این است که گامبی را بپذیرد و در فرصت مناسب، برای گسترش بهتر سوارهای خود، پس بدهد.  چیگورین از استادان مسلم گامبی شاه بود. برونشتاین نیز با موفقیت از گامبی شاه سود برده 

است. 

2…exf4 

حالا از نمودار زیر دو شاخه 3.Nf3 و 3.Bc4 را بررسی می کنیم. 

3.Nf3

شاخه هایی که بعد از این حرکت پدید آیند ” گامبی اسب ” خوانده می شوند. 

3…Nf6

یک ادامه خوب دیگر این است: 

3…d5 4.exd5 Nf6 5.c4 c6 6.d4 cxd5 7.Bxf4 Bb4+   

8.Nc3 o-o                                                               

و سیاه پوزیسیون مطمئنی دارد. 

در گذشته بعد از 3.Nf3  بیشتر  3…g5  را بازی می کردند. البته این شاخه خطرناک است و سیاه باید تسلط تئوریک کافی بر شاخه های گوناگون آن داشته باشد. 

4.e5

در صورت 4.Nc3 d5  سیاه مشکلی ندارد. 

4…Nh5 5.d4

بعد از 

 5.Be2 g5  6.o-o Rg8  7.d4 d5 8.Qd3 Rg6 9.Nh4 Rh6

پوزیسیون سیاه مناسب است. 

 5…d5  6.c4 Nc6 7.cxd5 Qxd5 8.Nc3 Bb4

وضع سیاه خوب است. بازی رتی- نیولم (1912) چنین ادامه یافت:

9.Kf2 Bxc3 10.bxc3 Bg4 11.Be2 o-o

12.Ng5 Bxe2 13.Qxe2 f6                  

و طرفین امکانات متعادلی داشتند. 

گامبی فیل

شاخه زیر گامبی فیل خوانده می شود: 

3.Bc4

در گامبی شاه، پس از اینکه سیاه قربانی را قبول می کند، دو راه اصلی برای ادامه پیش روی سفید می باشد. اول اینکه اسب، شاه را به خانه f3 بیاورد یا اینکه فیل شاه را به خانه c4 بیاورد.

در گامبی فیل، شاه سفید خودش را برای بردن شاهش به خانه f1 و محروم شدن از قلعه رفتن آماده کرده است. اما در عوض این کار یک مرکز نیرومند و یک گسترش خوب و همچنین نظم خوبی را بین 

سوارها ایجاد می کند. 

حرکت  3…Qh4+  جز اتلاف وقت ثمری ندارد. زیرا بعد از  4.Kf1  وزیر سیاه خیلی زود مجبور به عقب نشینی می شود. حرکت پیشنهاد یانیش است و مطمئن به نظر می رسد. 

4.Nc3

سیاه در جواب 5.e5   حرکت 5…d5 را در آستین دارد. سیاه در گامبی شاه باید جسورانه بازی کند و در گسترش عقب نماند. 

4…c6!

این هم پیشنهاد یانیش است. 

5.Qf3 d5  6.exd5 Bd6 

تعادل قوا برقرار شده و سیاه گسترش مناسبی دارد. حالا اگر 

7.d3 Bg4 8.Qf2 o-o  9.Bxf4 Re8+ 10.Kf1 b5 11.Bb3 b4

سفید به دفاع می افتد. 

گامبی شاه نپذیرفته

همانطور که در کلاس های مدرسه شطرنج مشهد به هنرجویان عزیز یادآوری می شود، گامبی به گروهی از گشایش های بازی شطرنج گفته می شود که در آن یکی از بازیکنان، معمولا سفید، یکی از مهره های 

خود که معمولا پیاده می باشد را در خطر نابودی قرار می دهد تا در مقابل پوزیسیون بهتری به دست آورد. حریف نیز ممکن است با زدن آن مهره قربانی را بپذیرد که به این گامبی، گامبی پذیرفته می گویند. 

و اگر بدون توجه به آن مهره حرکت دیگری را بازی کند گامبی نپذیرفته می گویند و اگر خود نیز یک گامبی به حریف پیشکش کند به آن گامبی متقابل می گویند. 

1.e4 e5 2.f4 Bc5  

این ادامه برای کسب تعادل کافی می نماید. 

 3.Nf3 d6  4.Bc4  Nc6 5.Nc3 Nf6 6.d3 a6!

برای مقابله با تهدید Na4 و حفظ فیل سیاه رو. 

7.fxe5 dxe5  8.Bg5  Qd6 9.Bxf6 Qxf6 10.Nd5 Qd8

وضع سیاه مطمئن است. بعد از 11.Qd2 و  12.o-o-o برتری سفید ناچیز است. 

عیب گامبی شاه تضعیف قطر a7-g1 و مساله امنیت شاه سفید است. یک فیل سیاه که در خانه c5 قرار بگیرد، گاهی اوقات می تواند از قلعه رفتن سفید جلوگیری کند.

تهیه و تنظیم: باشگاه شطرنج ایران

خانه و مدرسه شطرنج مشهد

هرگونه کپی برداری فقط با ذکر منبع بلامانع است.